Cỏ Dùi Trống là thảo dược được sử dụng nhiều trong các bài thuốc Đông y, chủ yếu dùng để điều trị các bệnh lý về mắt. Nếu chưa biết nhiều về loại thảo dược này thì cùng nhà thuốc Apharma tìm hiểu trong bài viết này nhé.
1. Tổng quan về Cỏ Dùi Trống
– Tên tiếng Việt: Ngoài cái tên Cỏ dùi trống, cây dùi trống còn có tên trong Đông y là Cốc tinh thảo. Ngoài ra, cây cỏ dùi trống còn có rất nhiều tên khác như cỏ đuôi công, cây cốc tinh, cây cố tinh, thiên tinh thảo, phật đỉnh châu, đái tinh thảo.
– Tên khoa học (tên Tiếng Anh): Eriocaulon sexangulare L. Cây thuộc họ Eriocaulaceae – họ Cốc tinh thảo.
– Hình ảnh các bộ bận dùng làm thuốc:
Thân và hoa Cỏ dùi trống được dùng làm thuốc
2. Mô tả chi tiết Cỏ Dùi Trống
2.1. Đặc điểm nhận biết
Cây có tên là dùi trống bởi hình dáng bên ngoài của nó giống 1 cái dùi đánh trống. Cây mọc thành bụi, thường phát triển sau mùa gặt, nhớ khí hư của lúa để lớn lên, do đó có tên là cốc tinh thảo.
+ Thân cỏ dùi trống: ngắn, màu xanh lục. Trên thân có 1 chùm lá rộng, hình dải, có nhiều gân dọc và nhẵn.
+ Lá cây dùi trống: hình trụ hoặc trứng, có lông rải rác. Lá thường có màu vàng, xếp chồng và che phủ hoa bên trong.
+ Hoa cây cỏ dùi trống: có hình cầu, tựa như nút áo. Hoa cái có 3 đài tời, 3 cánh ngắn tím nhạt hoặc trắng. Hoa đực có 2 lá đài, 2 cánh dính vào ống, bao phấn của hoa màu đen. Hoa cỏ dùi trống có lông tơ xung quanh. Bên trong hoa có nhiều hạt đen nhỏ, nếu bóp nát hoa thì sẽ thấy rõ.
2.2. Khu vực sinh trưởng
Cỏ dùi trống sống chủ yếu ở khí hậu nhiệt đới. Tại các nước khu vực châu Mỹ có thể tìm thấy hơn 1200 loại cỏ dùi trống khác nhau. 1 số khác thì lại sinh trưởng ở vùng ôn đới như Canada hay Hoa Kỳ…
Ở Việt Nam, cỏ dùi trống được tìm thấy chủ yếu ở các tỉnh Hải Dương, Hưng Yên, Quảng Ninh. Cây dùi trống thường mọc ở những nơi nước nông, ẩm ướt, đặc biệt là bờ ruộng sau khi đã thu hoạch lúa.
2.3. Bộ phận dùng làm dược liệu tốt nhất
Trong Đông y, hoa và thân (phần cán hoa) cỏ dùi trống có giá trị dược liệu cao nhất.
2.4. Phương pháp thu hái, sơ chế và bảo quản
+ Thu hái: Vào khoảng tháng 9 hàng năm, khi cây dùi trống ra nhiều hoa hình sao trắng thì đó là thời điểm thu hoạch tốt nhất.
+ Chế biến: Hoa và thân cỏ dùi trống sau khi thu hoạch thì rửa sạch, loại bỏ bụi bẩn. Sau đó sấy khô hoặc phơi nắng để sử dụng lâu dài.
+ Bảo quản: Nên cất cỏ dùi trống sấy khô vào bọc kín, để ở nơi thoáng mát, nhiệt độ phòng, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
2.5. Thời hạn sử dụng kể từ khi sơ chế
Tùy thuộc vào thời gian sơ chế mà thời hạn sử dụng cỏ dùi trống sẽ khác nhau.
Trong quá trình sử dụng, nếu dược liệu có dấu hiệu bị mốc, hỏng thì không nên sử dụng.
Không nên sử dụng thảo dược đã quá lâu vì có thể làm giảm tác dụng của thuốc, thậm chí gây ra nhiều tác hại nguy hiểm khác.
2.6. Cách phân biệt thành phẩm tốt
Nên chọn dược phẩm không bị nấm mốc, sâu hỏng, không có tạp chất để đảm bảo tác dụng chữa bệnh tốt nhất.
2.7. Mùa thu hoạch trong năm
Cây cỏ dùi trống ra hoa quanh năm, nhưng thời điểm thu hoạch tốt nhất là khoảng tháng 9 hàng năm.
3. Thành phần dược liệu của Cỏ Dùi Trống
Cỏ dùi trống có thành phần hóa học chính là Carbohydrate. Ngoài ra, thân và hoa cỏ dùi trống còn chứa rất nhiều thành phần khác có lợi cho sức khỏe.
4. Phương pháp bào chế và sử dụng Cỏ Dùi Trống
+ Cây cỏ dùi trống có thể sử dụng đơn vị hoặc kết hợp với các loại thảo dược khác.
Thuốc có thể dùng ở dạng sắc, tán thành cao dán hoặc tán thành bột để uống.
Tùy vào loại bệnh mà cách sử dụng cỏ dùi trống sẽ khác nhau.
5. Vị thuốc của Cỏ Dùi Trống
– Tính chất – Mùi vị
Cỏ dùi trống có vị ngọt nhẹ, hơi cay, tính bình và hơi lạnh.
– Liều lượng sử dụng an toàn.
Liều dùng khuyến cáo là 9-30g/ngày.
– Độc tính khi dùng quá liều
Hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu, phát hiện nào cho thấy độc tính của cỏ dùi trống.
6. Công dụng, lợi ích cho sức khỏe con người của thảo dược Cỏ Dùi Trống
Tác dụng của cỏ dùi trống
+ Chữa các bệnh lý về mắt: quáng gà, đau mắt đỏ, viêm kết giác mạc, khô mắt, đục thủy tinh thể, đau mí,…
+ Giảm thiểu đau nửa đầu, đau cả đầu.
+ Điều trị các bệnh lý về răng miệng: chảy máu chân răng, đau răng, viêm lợi…
+ Chữa chảy máu cam khó cầm.
+ Hỗ trợ điều trị tiêu chảy ở trẻ em, say nắng.
+ Phòng ngừa các bệnh về da: nổi mẩn, mụn nhọt,…
+ Ức chế một số vi khuẩn gây viêm phổi, đại trường, mủ xanh,…
7. Kiêng kỵ và bí quyết sử dụng Cỏ Dùi Trống hiệu quả
Để tác dụng chữa bệnh của cỏ dùi trống được phát huy mạnh mẽ nhất, cần lưu ý 1 vài điều sau khi sử dụng:
+ Sử dụng đúng liều lượng đã được chỉ định.
+ Không sử dụng cỏ dùi trống cho bệnh nhân dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc, bệnh nhân có phong nhiệt.
+ Đối với phụ nữ mang thai, đang cho con bú hoặc bệnh nhân đang điều trị các bệnh khác thì cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
+ Tránh sử dụng cỏ dùi trống cùng lúc với thuốc bổ sung sắt hoặc các thực phẩm giàu sắt vì cỏ dùi trống rất kỵ sắt.
+ Không được xông hơi hoặc nhỏ trực tiếp thuốc sắc từ cây cỏ dùi trống vào mắt.
8. Các bài thuốc dân gian quý từ thảo dược Cỏ Dùi Trống
Có rất nhiều bài thuốc quý sử dụng thảo dược cỏ dùi trống. Apharma sẽ gợi ý bạn 1 số bài thuốc tiêu biểu nhé.
+ Cỏ dùi trống chữa màng mộng mắt, viêm kết mạc
Tán mịn 60g cỏ dùi trồng, 60g bách chi rồi cho vào lọ kín. Trước bữa ăn sáng – tối 30 phút, lấy khoảng 10g bột hòa với nửa bát nước cơm để uống.
+ Cỏ dùi trống chữa đau mắt đỏ
Chuẩn bị 9g cỏ dùi trống, 3g cam thảo, 9g lệ thực, 9g phục long, 6g đinh phụ, 9g thược dược, 6g kinh giới, 6g lãng du.
Cho tất cả vào 1l nước sắc khoảng 20 phút. Gạn nhiều lần uống đến hết, sử dụng trong ngày, sang ngày mới sắc thang thuốc khác. Bệnh có thể giảm sau 2-3 ngày tùy cơ địa.
+ Cỏ dùi trống chữa suy giảm thị lực
Đem 10g cỏ dùi trống, 12g hạt muồng, 12g kỷ tử sắc với nửa lít nước. Đun cho đến khi còn 200ml thì chia làm 3 uống trong ngày. Sử dụng 1 thang thuốc/ngày.
+ Cỏ dùi trống chữa đục thủy tinh thể
Chuẩn bị 50g cỏ dùi trống, 50g sò huyết, 50g ngao biển.
Đem sao khô tất cả rồi nấu với 100g gan lợn. Ăn vào buổi tối, dùng cả cái lẫn nước.
+ Cỏ dùi trống trị quáng gà, khô mắt
Nguyên liệu: 20g cỏ dùi trống, 20g vỏ hến nung, 8g khởi tử, 10g cửu khổng hoa, 10g hoa cúc vàng.
Đem phơi khô tất cả rồi tán thành bột mịn. Khi dùng pha với nước ấm để uống, trẻ nhỏ 4-5g/lần, người lớn 12g/lần.
9. Bí quyết sử dụng thảo dược hiệu quả nhất kèm chế độ vận động phù hợp tốt cho sức khỏe
Khi sử dụng cỏ dùi trống hay bất kỳ thảo dược nào khác, để hiệu quả đạt cao nhất, Apharma khuyên bạn nên xây dựng cho mình 1 lối sống khoa học.
Sinh hoạt lành mạnh, ăn uống đầy đủ dưỡng chất, ngủ đủ giấc, không sử dụng các chất kích thích, giảm stress, tăng cường vận động để tăng cường sức đề kháng.
Hãy dành ra 30 phút – 1 tiếng mỗi ngày để tập thể dục. Bạn có thể thực hiện 1 vài vận động đơn giản, nhẹ nhàng như đi bộ, đi xe đạp, bơi lội,… Hoặc nếu có thời gian, bạn có thể tham gia các lớp tập luyện, yoga để có người hướng dẫn cụ thể, tăng cường hiệu quả vận động.
10. Khi nào nên sử dụng thảo dược Cỏ Dùi Trống và sử dụng bao lâu?
Cỏ dùi trống thường được sử dụng để điều trị bệnh, ít có tác dụng bồi bổ sức khỏe. Do đó, người bình thường hạn chế sử dụng thảo dược này.
HIện nay trên thị trường có rất nhiều địa điểm bán thảo dược cỏ dùi trống. Bạn cần chú ý đến chất lượng, nguồn gốc xuất xứ của thảo dược, tránh “tiền mất tật mang”. Bạn nên tìm đến các cơ sở y tế, cơ sở Đông y uy tín để mua thuốc.
Trên đây là toàn bộ thông tin về cỏ dùi trống, một loại thảo dược có nhiều tác dụng tuyệt vời. Nhà thuốc Apharma hy vọng bạn đã có thêm được nhiều thông tin bổ ích và biết cách sử dụng thảo dược hiệu quả. Liên hệ ngay Apharma để được tư vấn cụ thể hơn. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết.
