Cây Dầu Giun còn có tên gọi khác là rau muối dại, cây cỏ hôi, cây thanh hao đại, thổ kinh giới (kinh giới đất). Ở Việt Nam loại cây này một dược liệu phổ biến mọc chủ yếu tại Hà Nội và Đà Lạt. Cây Dầu Giun thường được sử dụng như một vị thuốc chữa bệnh giun sán.
Bài viết hôm nay chúng tôi sẽ giúp các bạn tìm hiểu các thông tin chi tiết về: nhận dạng, công dụng, cách sử dụng và tác dụng phụ cây Dầu Giun.
Tìm hiểu chi tiết về cây Dầu Giun
Cây Dầu Giun thường được biết đến với tên gọi chủ yếu là cây Cỏ Hôi. Cái tên Dầu Giun được đặt khoảng vào năm 1939 – 1940, vì loại cây này có chứa tinh dầu để trị giun.
Tên khoa học của cây Dầu Giun là: Chenopodium ambrosioides L (Chenopodium anthelmintìcum A. Gray).
1. Đặc điểm hình dáng của cây Thổ Kinh Giới
Cây dầu giun được xem là một loại cỏ sống hằng năm, ở những nơi đất tốt và cao ráo thì nó có thể sống được từ 2 – 3 năm. Chúng ta có thể nhận biết cây cỏ hôi thông qua các đặc điểm như sau:
- Chiều cao từ 0,5 m – 1,5 m hoặc hơn.
- Vỏ cây, lá cây, thân cây và hoa có mùi hăng đặc trưng, riêng biệt.
- Lá cây cỏ hôi màu xanh nhạt có cuống ngắn, dáng dài và thon, có một đầu nhọn, phiến lá không phẳng, xung quanh có răng cưa khá thưa và không rõ rệt. Lá mọc so le, dài khoảng từ 35mm – 75mm và rộng khoảng từ 13 mm – 25 mm. Bề mặt phía dưới lá có lông và lông trên các gân lá.
- Hoa cỏ hôi mọc tập trung thành chùm ở kẽ lá, giữa chùm thường là hoa đực – hoa lưỡng tính. Xung quanh là các hoa cái nhỏ và không có cuống. Bao cánh hoa có hình bầu dục.
- Quả cây cỏ hôi hình cầu có màu xanh nhạt hoặc màu nâu nhạt. Quả có cùi mỏng và lá đài không rụng, bên trong chứa một hạt nhỏ màu đen bóng.
2. Bộ phận dùng làm thuốc của cây Dầu Giun
Cây cỏ hôi đất thường được thu hoạch để lấy hạt hoặc lấy toàn cây để điều chế tinh dầu.
Người ta thường tiến hành chưng cất tinh dầu ngay sau khi hái để tránh làm tinh dầu cây cỏ hôi bị bay hơi.
Có thể thêm vào tinh dầu các chất bảo quản để sử dụng được lâu hơn.
3. Cây Cỏ Hôi phân bố ở đâu?
Cây Cỏ Hôi thường mọc tự nhiên ở các vùng nhiệt đới, loại cây này ưa đất phù sa bồi và dễ mọc dại thành từng bãi rộng vào đầu mùa xuân và đến các tháng 6 – tháng 7 mùa hè sẽ ra hoa kết quả.
Ở nước ta cây Kinh Giới Đất này thường mọc ở Hà Nội, Đà Lạt, các tỉnh đồng bằng, miền núi và cả vùng trung du ở miền Bắc. Chúng hay mọc tập trung trên các bãi bồi ven sông hoặc trên cá ruộng, nương rẫy mới bỏ hoang và mọc ven của các đường đi.
4. Thu hái cây Dầu Giun như thế nào?
Thông thường người ta sẽ thu hái những ngọn cây cỏ hôi có hoa vào các tháng 5 – 6. Nếu cần sử dụng gấp hoặc tranh thủ thu hoạch ở những nơi dễ bị ngập nước thì có thể cắt cây cỏ hôi vào tháng 4.
Khi cắt cây thì chỉ cắt phần trên và chừa lại ⅓ thân cây ở phía dưới để cây tiếp tục ra ngọn, như vậy mỗi năm có thể thu hoạch được 3 lần.
Nên cắt cây cỏ hôi vào lúc khô ráo và trước khi quả chín. Khi thu hoạch về thì cần phải đem đi cất để lấy tinh dầu ngay. Vì để lâu có thể làm tinh dầu bị bốc hơi và thân cây có thể bị thối.
Trong trường hợp không kịp cất tinh dầu ngay thì sau khi cắt về cây cỏ hôi sẽ được đem phơi trong bóng râm cho đến khi khô để cất lấy tinh dầu.
Trung bình 3.400 kg cây Dầu Giun tư sẽ cất được khoảng 30 lít tinh dầu.
5. Thành phần hóa học của cây Thổ Kinh Giới
Cây kinh giới đất có thành phần hóa học chính là tinh dầu giun gồm:
- Hạt cây cỏ hôi chứa lượng tinh dầu là từ 0,65% – 1%.
- Cây cỏ hôi chứa lượng tinh dầu đạt khoảng 0,35%.
Ngoài ra cây thổ kinh giới này còn có chứa một số chất khác như: P-cymene (22-35%) cacbua, d-campho, oxit, saponin, kaempferol-7-rhamnoside, chenopodiosid B, đimetyl etylen, l-limonene, axit butyric, acid oxalic, acid citric, muối vô cơ, glycol và chất ascaridol (60-80%) – đây là một peroxyt có nhân para ximen, nên rất dễ bị phá hủy trong quá trình chưng cất tinh dầu.
Tinh dầu giun thường được bào chế thành dạng chất lỏng màu vàng hoặc vàng cam. Có vị đắng, nóng và mùi đặc trưng.
6. Cách bào chế tinh Dầu Giun
Vì tinh dầu hạt Dầu Giun rất dễ bị hỏng nên thường được người ta điều chế tinh dầu thành từng mẻ nhỏ một. Nếu đun đun quá nóng thì tinh dầu có thể sẽ bị phá hủy trước khi bốc lên.
Tỷ trọng của tinh dầu này đạt từ 0,965 đến 0,990 ở 15 độ C và tan trong từ 3 đến 10 phần rượu ở 70 độ C. Rất dễ tan trong ete và clorococ, hơi tã tuyển.
Giá trị của tinh dầu giun được quyết định bởi tỷ lệ ascaridol. Tinh dầu làm thuốc trị giun cần phải chứa ít nhất là 60% và nhiều nhất là 80% ascaridol.
Ngoài dạng tinh dầu thì cây cỏ hôi này còn được bào chế dưới dạng viên nang, viên nén và cồn thuốc.
Công dụng của cây Dầu Giun
Cây Cỏ Hôi được bào chế thành tinh dầu để áp dụng vào trong điều trị một số chứng bệnh như sau:
- Tinh dầu ở liều thấp giúp suy yếu đối với tim, giúp hạ huyết áp và làm hại đến nhịp thở.
- Liều mạnh của tinh dầu sẽ làm ống tiêu hóa bị sót, gây cảm giác buồn nôn, chóng mặt, nôn mửa, ù tai, hoa mắt, lạnh các đầu ngón chân ngón tay. Đã có trường hợp tử vong do hiện tượng trung khu hô hấp bị tê liệt.
- Sử dụng 1 lượng dung dịch nước có 1/5.000 trọng lượng tinh Dầu Giun là đã đủ để làm tê liệt giun đũa.
- Đối với các loại giun khó chữa trong ruột ngựa chỉ cần một liều tinh dầu từ 16ml đến 20ml để tiêu diệt chúng.
Tinh dầu giun chỉ có tác dụng với một số loại giun như: giun đũa, giun móc. Tuy nhiên, không có tác dụng đối với sán và giun kim.
Nên lưu ý tinh dầu giun có tác dụng đối với giun đũa, nhưng khá độc hại và nguy hiểm. Vậy nên không sử dụng cho người già, phụ nữ có thai và những người đang có thể trạng yếu.
Ngoài công dụng trị giun đũa, giun móc thì lá của cây Kinh Giới Đất được dùng để làm trà uống trị bệnh đau thần kinh, có hiệu quả trong điều trị đau dạ dày và nuốt hơi ở trẻ đang bú mẹ. Và còn có công dụng lợi trung tiện.
Liều dùng cây Dầu Giun phù hợp như thế nào?
Đối với những cá thể khác nhau, hay những bệnh nhân có độ tuổi và tình trạng sức khỏe khác nhau thì sẽ có liều dùng cây cỏ hôi khác nhau.
Nên nhớ loại cây này có độc nên dùng cần phải cẩn thận, hoặc tốt nhất nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc và bác sĩ để có được liều dùng thích hợp.
Cách dùng cây dầu giun để chữa bệnh giun
Sau đây là tỷ lệ sử dụng tinh dầu giun để chữa bệnh giun không bị trúng độc. Cụ thể liều dùng như sau:
- Đối với người trưởng thành: Dùng từ 30 – 50 giọt tinh dầu giun chia thành 3 lần/ngày nhỏ tinh dầu lên miếng đường để ăn. Hoặc có thể pha 1ml tinh dầu giun với 30ml dầu thầu dầu để uống. Và cũng có thể dùng dạng viên nang để trị giun. Nên kết hợp thêm tinh dầu giun với thuốc tẩy muối magie sunfat sau 2 giờ.
- Đối với trẻ nhỏ: Chỉ dùng tinh dầu giun theo độ tuổi từ 10 giọt đến 20 giọt/ ngày cho trẻ em trên 5 tuổi.
Các tác dụng phụ khi sử dụng cây Dầu Giun
Cây cỏ hôi này có chứa một hàm lượng các chất độc tiêu diệt được giun. Vậy nên khi sử dụng cây cỏ hôi này bạn có thể sẽ gặp phải một số tác dụng phụ như: tiêu chảy, co giật cơ, các vấn đề về mắt và các vấn đề về thận, hạ huyết áp, rối loạn tuần hoàn máu, rối loạn nhịp thở, chóng mặt, buồn nôn, lạnh chân tay,…
Ngoài ra một số tác dụng phụ nghiêm trọng do dùng quá liều có thể gây tê liệt trung khu hô hấp ở thân não dẫn đến tử vong.
Tuy nhiên, đây chưa phải là tất cả tác dụng phụ của loại cỏ hôi này. Vậy nên nếu có thắc mắc nào liên quan tác dụng phụ, thì bạn nên tham khảo ý kiến thầy thuốc hoặc bác sĩ.
Không dùng cây Dầu Giun cho khi nào?
Cây Dầu Giun có thể khiến tình trạng sức khỏe của người dùng có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nếu sử dụng sai cách hoặc cơ thể không phù hợp.
- Không sử dụng tinh dầu giun khi đang đói.
- Người phụ nữ đang mang thai hoặc đang cho con bú
- Người đang sử dụng bất kỳ các loại thuốc khác.
- Người có dị ứng với bất kỳ chất nào có trong cây thổ kinh giới.
- Người đang có bất kỳ loại bệnh lý, rối loạn hoặc đang có tình trạng sức khỏe bất thường.
- Người bị dị ứng với bất kỳ loại thực phẩm, thuốc nhuộm hay các chất bảo quản.
Cây Dầu Giun có thể tương tác được với các yếu tố nào?
Các nhóm thuốc có thể tương tác được với cây thổ kinh giới gồm:
- Nhóm thuốc chống ung thư
- Nhóm thuốc chống nấm
- Nhóm thuốc chống ký sinh trùng
Địa chỉ cung cấp sản phẩm trị giun hiệu quả từ cây Dầu Giun
Nếu bạn đang muốn sử dụng các sản phẩm từ cây thổ kinh giới một cách an toàn và hiệu quả thì hãy tìm đến những nơi uy tín để mua. Một trong các địa chỉ được nhiều người dùng tin tưởng lựa chọn nhất hiện nay là Nhà thuốc Apharma. Đến với Apharma bạn sẽ được tư vấn tận tình và cung cấp dịch vụ hiệu quả nhất theo đúng nhu cầu của mình.
Nên mua sản phẩm từ cây Dầu Giun ở những nơi uy tín.
Hiện này Công ty dược phẩm Apharma đang có nhiều ưu đãi cho khách hàng. Bạn cũng có thể mua thuốc online ngay tại nhà mà vẫn đảm bảo chất lượng uy tín và hiệu quả cao. Hãy đến mua thuốc tại Apharma ngay hôm nay để tận hưởng được dịch vụ tốt nhất cùng với nhiều khuyến mãi hấp dẫn nhé!
Kết luận
Hy vọng qua bài viết chi tiết về cây Dầu Giun cũng như tác dụng chữa bệnh của tinh dầu giun, chúng tôi đã giúp các bạn biết cách sử dụng hiệu quả và tránh được những tác dụng phụ không mong muốn của loại dược liệu này.
Bạn nên sử dụng sản phẩm từ cây kinh giới đất này theo hướng dẫn điều trị hay hướng dẫn sử dụng của bác, sĩ dược sĩ hoặc thầy thuốc uy tín trước khi tiến hành điều trị bệnh.
