Cây râu mèo

Trong Đông y, cây râu mèo là một trong những vị thuốc quý có công dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, trị sỏi thận, tiểu rắt, tiểu buốt, tăng cường chức năng thận,…

Trước khi cùng Apharma tìm hiểu kỹ về công dụng cũng như các bài thuốc từ cây râu mèo, chúng ta hãy cùng nhau điểm qua một vài đặc điểm nhận biết, nơi tập trung và cách thu hái và chế biến thảo dược này nhé!

Giới thiệu sơ lược về thảo dược râu mèo

Cây râu mèo là loại thân thảo nhiệt đới có vị ngọt hơi đắng cùng tính mát góp mặt trong rất nhiều phương thuốc chữa bệnh hiện nay.

• Tên thường gọi dược liệu: cây bông bạc, mao trao thảo, cây râu mèo, cỏ râu mèo.
• Tên khoa học: Orthosiphon spiralis (Lour.)
• Thuộc họ: Thuộc họ Hoa môi – Lamiaceae.

Mô tả vài nét về dược liệu cây râu mèo

Đặc điểm nhận dạng cây râu mèo

• Thân thảo dược: chỉ cao tầm 30cm đến 60cm và thường rất ít nhánh nhưng lại chứa nhiều cạnh. Đặc biệt thân cây khi còn non có màu xanh lá kèm lớp lông tơ mịn bao phủ bên ngoài. Lúc cây già đi thì thân sẽ dần dần chuyển sang tím.
• Lá râu mèo: lá đơn mọc đối xứng nhau tạo thành hình chữ thập và có cuống rất ngắn. Riêng phiến lá có dáng gần giống hình thoi dài cỡ 4cm – 8cm và rộng khoảng từ 2cm đến 4cm, mép lá có răng cưa.
• Hoa râu mèo: Hoa có màu trắng mọc theo cụm hoa ở phần ngọn có phần nhị vươn dài ra ngoài gấp 2, 3 lần cánh hoa giống tựa như những bộ râu của mèo.

Cây râu mèo thường phân bổ tập trung ở đâu?

Loại dược liệu này mọc rất phổ biến tại các nước như: Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan, Indonesia cùng các nước tại vùng Đông Dương.

Riêng tại Việt Nam thì cây râu mèo thường mọc tập trung ở các tỉnh như: Sapa, Cao Bằng, Thanh Hoá, Ba Vì, Ninh Thuận, Lâm Đồng.

Bộ phận cây râu mèo dùng làm dược liệu

Toàn bộ cây râu mèo đều được tận dụng làm vị thuốc để chữa bệnh.

Cách thức thu hái, sơ chế và bảo quản cây râu mèo

• Thu hoạch: Vào thời điểm cây phát triển tốt không quá non hay quá già.
• Sơ chế: Sau khi rửa sạch hết toàn bộ đất cát thì đem cắt thành từng khúc rồi sau đó phơi hoặc sấy khô.
• Bảo quản dược liệu râu mèo: Bỏ vào túi kín để nơi khô ráo.

Thời gian dùng kể từ lúc sơ chế cây râu mèo

• Cây thảo dược tươi: Sử dụng ngay sau khi hái râu mèo về.
• Còn đối với dược liệu khô: Thời hạn sử dụng khá lâu nếu như không có hiện tượng ẩm mốc, hư hại do côn trùng cắn, đổi màu hoặc bay mùi thì vẫn dùng được.

Cách phân biệt thành phẩm dược liệu râu mèo chất lượng tốt

• Cây râu mèo tươi: những cây xanh tốt không bị sâu bọ hay héo vàng.
• Cỏ râu mèo khô: chọn loại dược liệu đã khô hoàn toàn không có tình trạng hư hại hay đổi màu.

Thời gian thu hái cây mắt mèo thích hợp nhất trong năm

Theo dân gian thì thời điểm thu hái cây thảo dược này thích hợp nhất là vào tháng 9 khi cây chuẩn bị trổ bông và chứa nhiều tinh chất nhất.

Thành phần cây râu mèo

• Kaempferol 3-O-b-glucosid
• Quercetin 3-O-b-glucosid
• Tinh dầu
• Chất béo
• Tanin
• Kali

Cách thức bào chế và dùng cây râu mèo

Râu mèo là thảo dược có thể dùng cả ở dạng tươi cũng như dạng khô. Và thông thường loại dược liệu này được sắc cùng với một vài vị thuốc khác nhằm điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.

Vị thuốc cây râu mèo

• Tính vị, quy kinh: thảo dược có vị ngọt nhạt, hơi đắng cùng tính mát. Vào kinh thận, bàng quang.
• Liều lượng thông thường: 5g đến 6g cho một ngày hoặc có thể hơn tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng.
• Độc tính khi quá liều: Hiện nay vẫn chưa báo cáo.

Lợi ích và công dụng mà cây râu mèo mang đến cho sức khỏe con người 

Công dụng của cây râu mèo như sau:

• Cây râu mèo giúp trị bệnh sỏi thận, sỏi tiết niệu loại nhỏ.
• Trị đái tháo đường hiệu quả.
• Chữa các chứng tiểu buốt, rắt, tiểu ra sỏi ra máu, nước tiểu vàng, tiểu đục.
• Trị viêm bàng quang, viêm thận mãn tính, viêm đường ruột, viêm khớp, viêm thận phù thũng.
• Cây râu mèo trị mụn.
• Tăng cường khả năng đào thải độc tố từ đó giúp cải thiện chức năng của thận.
• Thanh nhiệt, tiêu viêm.
• Giúp giảm nhanh triệu chứng đau nhức xương khớp, đau lưng, tê mỏi tay chân cực hiệu quả.
• Ngoài ra còn giúp chữa chứng táo bón, viêm gan siêu vi, viêm đường tiểu.

Những điều kiêng kỵ cùng bí quyết sử dụng cây râu mèo sao cho thật hiệu quả

• Không dùng cây râu mèo khi dị ứng với bất kỳ thành phần nào có trong dược liệu.
• Không tự ý kết hợp những bài thuốc cây râu mèo cùng với thuốc tây.
• Với liều dùng thông thường thì dược liệu này không có tác dụng gây độc cấp tính. Nhưng do tác động trên sự cân bằng ion K+, Na+… cùng các phân hóa tố, tuyệt đối không nên dùng thường xuyên và lâu dài râu mèo với liều lượng cao.
• Không dùng đối với phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai.

Các bài thuốc dân gian quý từ cây dược liệu râu mèo

Phương thuốc trị bệnh sỏi thận

– Phương thuốc 1:

• Cần chuẩn bị: 6g đến 10g râu mèo khô.
• Cách dùng: đem râu mèo khô đã chuẩn bị đi rửa thật sạch hết mọi bụi bẩn, sau đó sắc lên cùng với 300ml nước. Uống trước mỗi bữa ăn 30 phút, chia thành 2 lần uống mỗi ngày và nên kiên trì dùng để đạt hiệu quả.

– Phương thuốc 2:

• Cần dược liệu: 30g cây râu mèo, 30g thài lài cùng 30g cây chó đẻ răng cưa.
• Thực hiện: lấy toàn bộ dược liệu đã chuẩn bị đem rửa sạch rồi sắc cùng với 800ml cho đến khi còn lại tầm 250ml thì tắt bếp và lấy nước để uống. Một liệu trình 5 đến 10 ngày xong ngưng 3 ngày sau đó tiếp tục.

Bài thuốc trị bệnh đái tháo đường

• Cần thảo dược: 50g râu mèo tươi, 50g toàn bộ cây khổ qua kết hợp cùng 6g cây xấu hổ sao vàng.
• Dùng bằng cách: làm sạch các thảo dược trên rồi đi sắc cùng 800ml nước cho tới khi còn 250ml, dùng uống trong ngày.

Điều trị chứng tiểu buốt, tiểu rắt hiệu quả

• Cần: 40g râu mèo với 30g thài là trắng.
• Dùng như sau: Sắc 2 dược liệu đã chuẩn bị cùng với nước, sau đó mỗi lần uống bỏ thêm 6g bột hoạt thạch vào uống 3 lần trong ngày. Duy trì trong 5 đến 7 ngày liên tục.

Chữa bệnh viêm thận phù thũng

• Dược liệu cần: 30g cây râu mèo, 30g bạch hoa xà thiệt thảo và 30g mã đề.
• Thực hiện như sau: sắc cùng với nước.

Bài thuốc chữa thận dương suy kém kèm triệu chứng bụng dưới đau tức

• Thảo mộc cần: 16g râu mèo, 12g rễ tranh, 16g rễ cỏ xước, 20g mã đề, 12g tô mộc, 12g rễ cây ruột gà.
• Dùng: Sắc cùng với nước sau đó uống trước bữa ăn ngày 2 lần.

Bài thuốc hay trị viêm gan siêu vi

• Cần dược liệu: 30g râu mèo, 30g cỏ lưỡi rắn, 30g cỏ mực, 30g cây chó đẻ, 20g atiso và tất cả đều ở dưới dạng khô.
• Cách làm: đem toàn bộ dược liệu đã chuẩn bị sắc với 1 lít nước tới lúc nước còn ¾ lít thì ngưng. Lưu ý mỗi ngày chỉ uống 1 thang và dùng 3 tuần liên tục sau đó nghỉ tầm 1 tuần lễ rồi dùng tiếp.

Phương thuốc chữa viêm thận mạn tính, viêm đường ruột, viêm bàng quang, viêm khớp, phong thấp

• Dược liệu cần chuẩn bị: 30g tỳ giải, 40g râu mèo và 30g rễ ý dĩ.
• Thực hiện: Sắc cùng với nước.

Bí quyết dùng cây râu mèo mang đến kết quả tốt nhất kèm chế độ vận động phù hợp

Nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất thì nhà thuốc Apharma khuyên bạn cần duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, ăn đủ chất, ngủ đủ giấc và nói không với thuốc lá, rượu bia hay các chất kích thích. Bên cạnh đó bạn cũng nên rèn luyện thể chất mỗi ngày thông qua các bộ môn như: bơi lội, chạy bộ, đi bộ, khiêu vũ, gym, yoga,… để có thể tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể từ đó phòng ngừa được vô số bệnh lý nguy hiểm.

Khi nào chúng ta nên sử dụng cây râu mèo và sử dụng bao lâu?

Người bình thường sử dụng thảo dược râu mèo có ảnh hưởng gì không?

Cũng giống như các loại thảo dược khác thì để đảm bảo tính an toàn tuyệt đối cũng như hiệu quả chữa trị tối ưu thì đề nghị mọi người tuân thủ theo liều lượng chỉ dẫn đồng thời tham khảo ý kiến những người có chuyên môn y học trước khi sử dụng các bài thuốc về cây râu mèo.

Lựa chọn nơi bán và dược liệu râu mèo chất lượng tốt

Hiện nay trên thị trường cây râu mèo được bày bán rất nhiều tại các cửa hàng Đông dược và tình trạng dược liệu giả, kém chất lượng bị pha lẫn cùng tạp chất cũng đang hoành hành rất là nhiều. Chính vì thế công ty cổ phần dược phẩm Apharma khuyên bạn cần chọn lựa những nhà thuốc Đông y uy tín có giấy phép kinh doanh để mua được những sản phẩm tốt có nguồn gốc từ thiên nhiên từ đó an tâm sử dụng.

Trên đây là tất cả những thông tin về cây râu mèo, một loại dược liệu có vô vàn lợi ích tuyệt vời. Hy vọng bạn đã có thêm thật nhiều kiến thức bổ ích cũng như nắm được cách sử dụng của loại thảo dược này.