Cây chay Bắc Bộ

Cây chay Bắc Bộ có tên khoa học là Artocarpus tonkinensis A. Chev. ex Gagnep, là một loại thảo dược chỉ tìm thấy ở nước ta với vô vàn những lợi ích đối với sức khỏe con người. Vậy cây chay Bắc Bộ có thể chữa những bệnh lý nào? Cách dùng chúng như nào cho thật hiệu quả? Hãy cùng nhà thuốc Apharma tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé.

Giới thiệu sơ lược về cây chay Bắc Bộ

Cây chay là một loại thảo dược mọc ở một số tỉnh miền Bắc và dân gian ta thường lấy quả và rễ để làm vị thuốc.

• Tên thường gọi dược liệu: chay ăn trầu, chay Bắc Bộ, chay vỏ tía.
• Tên khoa học: Artocarpus tonkinensis A. Chev. ex Gagnep.
• Thuộc họ: Dâu tằm (Moraceae).

Mô tả vài nét về dược liệu cây chay Bắc Bộ

Đặc điểm nhận biết cây thảo dược cây chay

Là loại cây thân gỗ mọc thẳng có chiều cao có thể lên đến 15 mét, thân nhẵn, phân khá nhiều cành với cành non có vỏ xám, lông hung.

Lá cây chay Bắc Bộ: mọc so le và xếp thành hai hàng với chiều dài tầm 7cm đến 15cm còn rộng tầm 3cm đến 7cm. Phiến lá có hình bầu dục.

Hoa mọc đơn lẻ từ nách lá và thường trổ hoa vào tầm tháng 3, tháng 4.

Quả chay: gần tròn với phần thịt mềm màu hồng bên trong có vị chua và mùa quả loại cây này thường tháng 7 đến tháng 9.

Rễ cây chay Bắc Bộ: có phần thịt bên trong mềm màu nâu hơi ánh hồng cùng ruột trắng, có vị ngọt chát và ông bà ta từ xa xưa thường hay dùng để ăn với trầu để tăng phần hương vị.

Cây chay Bắc Bộ thường mọc tập trung ở đâu?

Đây là loài cây đặc hữu của Việt Nam và hiếm khi thấy ở quốc gia khác. Thảo dược này thường mọc tập trung ở các tỉnh phía Bắc như: Bắc Kạn, Lai Châu, Hà Giang, Thanh Hoá,…và một vài tỉnh miền Trung.

Bộ phận cây chay Bắc Bộ được sử dụng làm dược liệu

Quả và rễ là hai bộ phận thường được dùng làm phương thuốc chữa bệnh.

Cách thức thu hái, sơ chế và bảo quản cây chay Bắc Bộ

• Thu hái: lấy phần quả, rễ và vỏ cây.
• Chế biến: Đem rửa sạch rồi phơi khô hoặc sấy khô.
• Bảo quản: Thảo dược khô cần được bảo quản đúng cách để tránh ẩm mốc hay mối mọt.

Thời gian dùng kể từ lúc sơ chế cây chay Bắc Bộ

• Thảo dược tươi: sử dụng ngay sau khi hái về.
• Dược liệu khô: được bảo quản trong môi trường thích hợp không có hiện tượng ẩm mốc, bay màu hay hư hại do côn trùng cắn thì vẫn dùng được.

Cách phân biệt thành phẩm chất lượng tốt

Quả, rễ chay tươi phải đảm bảo nguyên vẹn không hư hỏng gì còn đối dược liệu khô cần hoàn toàn khô và không có dấu hiệu hư hại.

Thời gian thu hái cây chay Bắc Bộ thích hợp nhất trong năm 

Chúng ta có thể thu hái quanh năm.

Thành phần cây chay Bắc Bộ

• Trong quả chay xanh có chứa: solasodin, saponin steroid alkaloid, saponin, dimethyl nitrosamin.
• Còn riêng đối vỏ thân cây chứa các hợp chất như: afzlectin 3-O- α-L-rhamnopyranosid, Catechin, stilben.

Cách thức bào chế và sử dụng cây chay Bắc Bộ

Thông thường, rễ và quả chay được dùng dưới dạng sắc uống.

Vị thuốc cây chay Bắc Bộ

• Tính vị: Quả chay có vị chua cùng tính bình. Về phần rễ chay có vị chát.
• Độc tố khi quá liều: chưa có báo cáo cụ thể.

Lợi ích và công dụng mà cây chay Bắc Bộ đem đến cho sức khỏe con người 

Theo dân gian cây chay có thể mang đến những công dụng sau đây:

• Cây chay có thể giúp chữa bệnh tê thấp, đau lưng hay mỏi gối.
• Làm phương thuốc trị rong kinh, bạch đới.
• Trị chứng đau răng, lợi.
• Chữa chứng bệnh khó tiêu, kém ăn.

Những điều kiêng kỵ cùng bí quyết sử dụng cây chay Bắc Bộ sao cho thật hiệu quả

Cây chay là loại thảo dược có khá nhiều công dụng tốt đối với sức khỏe con người, tuy nhiên để đảm bảo tính an toàn sử dụng cũng như hiểu quả chữa trị chúng ta cần tuân thủ những điều sau:

• Tuyệt đối không tự ý kết hợp cây chay Bắc Bộ với bất kỳ loại thuốc tây nào mà không được sự cho phép của thầy thuốc.
• Phụ nữ đang trong quá trình mang thai hoặc đang cho con bú cần hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi dùng.
• Những người bệnh có dị ứng với một trong những thành phần cấu tạo nên dược liệu thì không nên sử dụng các bài thuốc cây chay Bắc Bộ.

Các phương thuốc dân gian quý từ cây dược liệu chay Bắc Bộ

Phương thuốc chữa bệnh tê thấp, đau lưng, mỏi gối

• Cần chuẩn bị: 30g gồm rễ và lá chay, 12g thiên niên kiện, 15g thổ phục linh.
• Thực hiện như sau: Đem toàn bộ dược liệu đã chuẩn bị rửa thật sạch sau đó sắc cùng với nước rồi chia làm 2 lần uống trước bữa ăn 2 tiếng.

Phương thuốc chữa chứng bệnh bạch đới, rong kinh

• Cần chuẩn bị: 40g rễ cỏ tranh, 40g rễ cây chay.
• Cách sử dụng: đem tất cả các dược liệu đã chuẩn bị đi rửa sạch rồi sắc cùng với nước, sau đó đem chia làm 2 lần uống trước bữa ăn 2 tiếng. Kiên trì sử dụng sẽ cải thiện được tình trạng bệnh.

Phương thuốc chữa đau răng, lợi

• Cần chuẩn bị: 40g rễ cây chay.
• Thực hiện: Đem rửa thật sạch sau đó giã nát rồi ngậm nhiều lần trong ngày. Kiên trì dùng thì triệu chứng đau sẽ thuyên giảm.

Bí quyết dùng cây chay Bắc Bộ mang đến kết quả tốt nhất kèm chế độ vận động phù hợp

Khi sử dụng thảo dược cây chay Bắc Bộ hay bất cứ loại thuốc hay thảo dược nào, chúng ta  cũng cần duy trì 1 lối sống lành mạnh có chế độ ăn uống dưỡng chất đầy đủ, hợp lý và cân đối và nên ăn những thực phẩm chứa nhiều vitamin, khoáng chất, ăn nhiều rau xanh, trái cây. Ngoài ra cũng cần duy trì tinh thần luôn thoải mái hạn chế căng thẳng, mệt mỏi, ngủ đủ giấc và tránh xa các chất kích thích, rượu bia. Hơn thế nữa, mỗi người trong chúng ta cần tăng cường vận động mỗi ngày để tăng cường hệ thống miễn dịch giúp phòng ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm. Chúng ta có thể thực hiện 1 vài vận động đơn giản, nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ, đạp xe,… Còn có thời gian hơn thì chúng ta có thể đăng ký tham gia các lớp tập luyện, yoga hay khiêu vũ, gym để có người hướng dẫn cụ thể. 

Khi nào chúng ta nên sử dụng cây chay Bắc Bộ và sử dụng bao lâu?

Người bình thường sử dụng thảo dược cây chay Bắc Bộ có ảnh hưởng gì không?

Tùy thuộc vào từng loại bệnh lý cũng như thể trạng của mỗi người khác nhau mà liều lượng sẽ thay đổi. Chính vì thế nên, chúng ta tuyệt đối không tự ý áp dụng phương thuốc từ vị thuốc cây chay Bắc Bộ mà không qua sự thăm khám và tư vấn của bác sĩ hay thầy thuốc. Trong trường hợp có bất kỳ triệu chứng khác thường nào khi dùng thảo dược này cần đến ngay bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Lựa chọn nơi bán và dược liệu cây chay Bắc Bộ chất lượng tốt 

Hiện nay trên thị trường có vô vàn điểm bán cây chay Bắc Bộ, Apharma khuyên bạn nên tìm đến những cửa hàng Đông y, nhà thuốc Đông dược, cơ sở bán thuốc Đông y uy tín để mua được những sản phẩm chất lượng, có nguồn gốc từ thiên nhiên, không bị làm giả hay pha lẫn tạp chất và đặc biệt cần lựa chọn những dược liệu còn mới không bị hư hại hay ẩm mốc gì để đảm bảo sức khỏe cũng như hiệu quả chữa trị.

Trên đây là tất cả những thông tin về cây chay Bắc Bộ, một loại dược liệu mang đến vô vàn lợi ích  tuyệt vời cho sức khỏe con người. Nhà thuốc trực tuyến Apharma trực thuộc công ty cổ phần dược phẩm Apharma hy vọng bạn đã có thêm được nhiều kiến thức bổ ích và biết dùng thảo dược này sao cho thật hiệu quả cũng như hiểu rõ hơn về công dụng của nó. Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn cụ thể hơn.