Bồ Công Anh là một vị thuốc khá phổ biến và quen thuộc với người Việt Nam. Loài hoa này khá nhỏ nhắn, xinh xắn và mong manh, nó cũng khiến cho nhiều người lầm tưởng rằng đây chỉ là một loại cỏ Bồ Công Anh ven đường. Nhưng thực tế thì cả hoa, rễ, thân và lá Bồ Công Anh đều có thể dùng để làm dược liệu mang đến nhiều giá trị tuyệt vời cho sức khỏe con người.
Bài viết hôm nay chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ về vị thuốc Bồ Công Anh và những công dụng cũng như cách sử dụng để trị bệnh của nó.
Tìm hiểu về cây Bồ Công Anh
Bồ Công Anh có tên gọi khoa học là Lactuca indica L và có tên gọi tiếng anh là Dandelion.
Tại Việt Nam loại cây này được gọi với nhiều cái tên khác nhau như: Rau bồ cóc, diếp trời, diếp hoang, diếp dại, cây bồ đà, mũi mác, mót mét, rau mũi cày.
Đây là một trong số ít các loài thực vật có thể mang đến nhiều lợi ích nhất cho sức khỏe. Vậy nên Bồ Công Anh còn được mệnh danh là thảo dược điều trị mọi bệnh.
Trong Đông Y dược phẩm này có tên gọi là: Phù công anh (Thiên Kim Phương); Bộc công anh (Đồ Kinh Bản Thảo)’ Lục anh; Bồ công định; Bồ anh; Bát tri nại; Thiệu kim bảo; Cấu nậu thảo; Thái nại; Đại đinh thảo; Bột cô anh (Canh Tân Ngọc Sách); cổ đính; Ba ba đinh; Địa đinh thảo; Bạch cổ đinh; Nhĩ bản thảo (Tục Danh), Kim cổ thảo, Hoàng hoa lang thảo, Kim trâm thảo, Bột Bột đinh thái (Hòa Hán Dược Khảo), Mãn địa kim tiền, Hoàng hoa địa đinh (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).
Mô tả nhận dạng cây Bồ Công Anh
Loại cây này thường mọc hoang ở Việt Nam, tuy nhiên đây cũng là một cây thuốc quý với các đặc điểm nhận dạng như sau:
- Thân cây dạng cỏ sống từ 1 năm – 2 năm, chiều cao từ 1m – 3m. Thân có màu đốm tía mọc thẳng và nhẵn, có ít cành hoặc không có cành. Bên trong thân cây có nhựa màu trắng sữa, vị hơi đắng.
- Rễ cây là loại rễ cọc đơn hình trụ to khoảng bằng ngón tay ít. Rễ khỏe mọc cắm thẳng xuống đất nhưng chỉ dài từ khoảng 7cm – 10cm. Vị của rễ cây hơi đắng.
- Lá cây mọc từ rễ nhẵn, thuôn dài hình trái xoan ngược. Lá mọc so le nhau, có các khía răng uốn lượn hoặc xẻ lông chim. Mép lá giống như bị xé rách. Đầu lá màu đơn độc ở ngọn, cuống dài rỗng mọc từ rễ lên. Những cái lá ở phía ngoài mọc xòe ra và cong xuống, các lá ở phía trong thì mọc đứng. Bên trong lá có nhựa vị hơi đắng và màu trắng giống sữa.
- Hoa Bồ Công Anh màu trắng, vàng hoặc tím bao hoa hình trụ, gồm 8 đến 10 hoa trên mỗi đầu. Hoa được mọc thành cụm và xếp thành chùy dài khoảng 20 cm. Hoa phân thành nhiều nhánh và thường mọc ở kẽ lá. Hoa thường ra vào tháng 3 – tháng 7.
- Quả màu đen bế 10 cạnh, có mỏ dài, có tơ lông màu trắng nhạt được sắp xếp theo 1 dãy. Quả thường được kết vào tháng 8 – tháng 10 và tiết dịch nhựa mỗi khi bấm vào.
Phân bố thu hái và cách bảo quản Bồ Công Anh
Cây Bồ Công Anh mọc hoang nhiều ở các tỉnh miền Bắc Việt Nam và ở một số nơi vùng núi cao như Đà Lạt, Sapa, Tam Đảo.
Tại Việt Nam Bồ Công Anh thường có một số loại như: màu trắng, màu tím, màu vàng.
Loại cây này rất dễ trồng bặt hạt hoặc bằng gốc, sau khi trồng khoảng 4 tháng là có thể thu hoạch được.
Thông thường người ta hái lá hoặc toàn bộ cây Bồ Công Anh làm thuốc được đem về phơi khô trong bóng râm hoặc sấy cho khô để dùng dần. Nên chọn các cây có nhiều lá, màu lục tro, rễ nguyên đầy đủ là tốt nhất.
Sau khi làm khô dược liệu này thì bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ẩm thấp để thuốc không bị mốc và mục.
Thành phần dược liệu trong Bồ Công Anh
Cây Bồ Công Anh là một vị thuốc có nhiều công dụng trong việc ngăn ngừa và điều trị bệnh cũng như giúp tăng cường sức khỏe cơ thể. Các thành phần có trong dược liệu này gồm: Sodium, sắt, magie, vitamin A, vitamin B, vitamin C, chất béo, tinh bột, Taraxasterol, Choline, Inulin, Pectin, Fructose, Sucrose, Glucose,…
- Lá của Bồ Anh rất giàu vitamin A, vitamin C, canxi và nhiều chất sắt hơn cả rau bó xôi (bina).
- Hoa Bồ Anh chứa chất beta-carotene – là tiền thân của vitamin A.
- Rễ cây Bồ Công Anh có chứa các hoạt chất polysaccharides giúp ngăn ngừa sự hình thành khối u, giúp kháng ung thư rất hiệu quả.
Loại cây này đang được nhiều người cũng như nhiều bác sĩ tận dựng để làm dược liệu chữa trị và phòng bệnh tật.
Tác dụng của cây Bồ Công Anh
Cây Bồ Công Anh trị bệnh gì? Sau đây mời các bạn cùng tìm hiểu những tác dụng tuyệt vời mà dược liệu này mang lại nhé!
Phòng ngừa bệnh và hỗ trợ điều trị bệnh ung thư:
Trong dược liệu này chứa chất chống oxy hóa giúp ngăn ngừa được các loại tổn thương tế bào, trung hòa các gốc tự do (một trong những nguyên nhân gây nên bệnh ung thư).
Đặc biệt tác dụng của rễ cây Bồ Công Anh hiệu quả cao trong việc ức chế sự phát triển của các khối u. Vậy nên nó thường được dùng để làm thuốc điều trị ung thư, đặc biệt hiệu quả cho người bị bệnh ung thư máu.
Ngoài ra, trong loại cây này có thành phần vitamin K được các nhà khoa học chứng minh là giúp giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt, ung thư kết tràng, dạ dày, mũi và miệng hiệu quả. Đồng thời cũng giúp hạn chế nguy cơ tử vong do các bệnh lý tim mạch.
Lợi mật, lợi tiểu và bảo vệ gan:
- Dược liệu này có khả năng giúp lọc và giải độc gan, mát gan.
- Giúp tăng bài tiết dịch mật ở mức phù hợp từ đó giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Đồng thời giúp giảm ợ nóng và các vấn đề về tiêu hóa.
- Dùng loại cây này rất tốt cho thận, đây cũng là phương thuốc tuyệt vời cho những người bị sỏi thận.
- Giúp lợi tiểu tự nhiên nhờ giảm axit uric, đồng thời chống lại việc nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, rất có lợi cho cơ quan sinh sản. Nhờ vậy giúp giảm nguy cơ bị ung thư bàng quang.
- Giúp hỗ trợ sức khỏe giúp hệ miễn dịch tăng cường.
- Giúp cơ thể duy trì lượng đường huyết ổn định trong máu.
- Ngăn ngừa sự tích tụ mỡ.
Vậy nên Bồ Công Anh được người ta sử dụng như một loại thuốc giúp làm sạch cơ thể một cách tự nhiên.
Trị bệnh sưng vú và tắc tia sữa:
Bồ Công Anh được dân gian Việt tin dùng trong việc điều trị bệnh sưng vú và tắc tia sữa ở các mẹ mới sinh con.
Trị bệnh đau dạ dày, ăn khó tiêu:
Người ta thường kết hợp Bồ Anh với các vị thuốc nam khác để điều trị các bệnh đau dạ dày, và chứng ăn uống khó tiêu.
Hỗ trợ phòng bệnh và điều trị bệnh tiểu đường:
Dược liệu này giúp người bệnh tiểu đường kích thích được quá trình sản chất insulin trong tủy. Từ đó giúp máu giữ được lượng đường ở mức thấp.
Chống viêm nhiễm, nhiễm trùng, trị mụn nhọt và rắn cắn:
Vị thuốc này có công dụng giúp ức chế các loại vi khuẩn như: liên cầu khuẩn dung huyết, tụ cầu vàng, não mô cầu, phế cầu, trực khuẩn bạch cầu, trực khuẩn lỵ, trực khuẩn mủ xanh, Leptospira hebdomadia.
Vậy nên một số người sử dụng dược liệu này để trị các bệnh viêm nhiễm, đặc biệt là bệnh nhiễm trùng do virus và ung thư. Đồng thời chúng cũng được dùng để trị nhiễm trùng da ở các vết thương, mụn nhọt mưng mủ hay vết cắn của động vật như rắn. Ngoài ra người ta còn dùng sáp Bồ Anh để giúp giảm ngứa, giảm kích ứng do bệnh chàm da, ecpet mảng tròn, vảy nến.
Có tác dụng bảo vệ xương khớp:
Dược phẩm này là một nguồn giúp cung cấp canxi dồi dào cho cơ thể. Theo thống kê cho thấy nó có thể mang đến 10% nhu cầu lượng canxi được khuyến nghị trong ngày. Đồng thời giúp ngăn ngừa răng sâu, các chứng co thắt cơ và chứng cao huyết áp, thiếu hụt canxi.
Hơn thế, vitamin K có trong cây này còn giúp cải thiện sức khỏe của xương khớp và giúp giảm nguy cơ gãy xương. Rất tốt cho phụ nữ hậu mãn kinh và những người bị loãng xương.
Giúp giảm cân hiệu quả:
Dược phẩm này cũng rất phù hợp cho những người thừa cân đang muốn giảm cân. Vì nó giúp thải độc tố và mỡ thừa ra khỏi gan, từ đó giúp gan hoạt động tốt hơn, nên giúp giải phóng mỡ thừa của cơ thể một cách dễ dàng hơn.
Đồng thời với công dụng lợi tiểu sẽ giúp làm sạch mỡ và các độc tố qua thận.
Ngăn thiếu hụt máu và chống đông máu:
Thành phần vitamin K có trong dược phẩm này không những giúp duy trì sức khỏe xương khớp và tim mạch, mà còn giúp cung cấp 500% giá trị vitamin K mỗi ngày cho cơ thể, nên giúp chống đông máu rất tốt.
Chống táo bón:
Trong Bồ Anh có chứa nhiều chất xơ nên giúp tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa và đường ruột trở nên khỏe mạnh. Vì khi vào đường ruột chất xơ sẽ hút nhiều dịch, làm tăng khối lượng của phân và giúp kích thích tống phân ra ngoài.
Đồng thời chế độ ăn giàu xơ cũng giúp giảm thiểu nguy cơ bị béo phì, tim mạch, tiểu đường và các loại ung thư, sỏi thận, hội chứng ruột kích thích.
Bảo vệ và cải thiện thị giác:
Chất vitamin A có trong Bồ Anh giúp duy trì sức khỏe cho đôi mắt và làn da. Ngoài ra, những người phụ nữ đang mang thai có thể bị mất thị giác vào ban đêm nếu thiếu vitamin A. Vậy nên đây cũng là dược phẩm cần thiết để bổ sung cho sức khỏe của bà bầu.
Các bài thuốc chữa bệnh từ cây Bồ Công Anh
Cây Bồ Công Anh là một loại thảo dược được sử dụng để chữa nhiều loại bệnh khác nhau.
Dưới đây sẽ là một số bài thuốc chữa bệnh hiệu quả từ loại dược liệu quen thuộc này.
Bài thuốc giúp răng cứng, tóc đen từ Bồ Công Anh:
Sử dụng 1 ký Bồ Anh (lấy cả rễ, thân và lá cây) đem đi rửa sạch và phơi âm can (nghĩa là phơi trong mát). Sau đó dùng 40g muối + 20 gam Hương phụ tử đem đi tán bột rồi pha với nước và cho Bồ Anh đã phơi vào ngâm qua 1 đêm. Ngày hôm sau lấy ra chia thành 20 nắm, mỗi nắm gói bằng 3 – 3 lớp giấy thật chặt.
Tiếp theo lấy phân giun đất buộc vào thật chắc và cho vào lò sấy khô, rồi dùng lửa nướng cho hồng lên là được. Cuối cùng đem ra bỏ đi phần phân của giun đất, lấy phần dược liệu tán nhuyễn rồi dùng để bôi vào tăng mỗi buổi sáng và tối. Khi sử dụng có thể nhỏ ra hoặc nuốt vào đều được. Kiên trì làm trong một thời gian dài sẽ giúp răng cứng và chắc khỏe hơn.
Ngoài ra, sử dụng bài thuốc này để bôi lên tóc hoặc râu cho những người chưa qua 80 tuổi có râu và tóc bị bạc, sẽ giúp đen tóc hiệu quả.
Bài thuốc trị vú sưng đỏ, viêm tuyến sữa, thiếu sữa:
- Cách 1: Dùng 40 gam Bồ Anh + 80 gam Nhẫn Đông Đằng đem giã nát, rồi sắc với 2 chén nước cho đến khi còn lại 1 chén. Dùng để uống trước mỗi bữa ăn giúp chữa chứng vú sưng đỏ ở các mẹ sau sinh.
- Cách 2 – chữa viêm tuyến sữa cấp tính: Dùng 32 gam Bồ Anh + 20 gam Liên Kiều + 20 gam Qua Lâu + 12 gam Bạch Chỉ, đem sắc uống. Bên ngoài vú thì dùng Bồ Anh tươi giã nát và đắp lên.
- Cách 3 – trị chứng thiếu sữa sưng vú: Dùng Bồ Anh + Hạ khô thảo + Liên kiều + Bối mẫu + Bạch chỉ + Quất diệp + Qua lâu căn + Cam thảo + Hùng thử phẩn + Đầu cấu + Sơn đậu căn + Sơn từ cô, đem sắc lấy nước uống hoặc có thể làm thành viên để uống.
- Cách 4 – Trị viêm tuyến vú: Dùng 20g Bồ Anh + 20g Kim ngân hoa + 10g Vòi voi + 10g lá Mỏ Quạ, cho tất cả vào 600ml nước sắc đến khi còn 200 ml thì chia thành 2 lần để uống trong ngày.
- Cách 5 – Dùng 20 gam Bồ Anh và 15 gam Xuyên Sơn Giáp cho vào 400ml nước sắc còn 200ml thì chia thành 2 lần uống trong ngày.
- Cách 6 – Trị sưng vú, tắc tia sữa: Dùng 20 gam lá Bồ Anh khô nấu với nước để uống hằng ngày. Và dùng từ 30g – 40g lá Bồ Anh tươi giã nát để đắp bên ngoài vú. Thông thường dùng từ 2 – 3 lần là thấy cải thiện rõ rệt.
Bài thuốc trị cam sang, đinh nhọt, lở loét, sưng tấy, động vật có độc cắn
- Cách 1 – Trị mụn nhọt và rắn độc cắn: Trước tiên cần hút hết độc tố nơi có vết thương ra. Sau đó dùng lá Bồ Công Anh tươi giã nát với một ít muối, đắp lên rồi buộc lại ở vùng da cần điều trị như vết lở loét lâu ngày không khỏi, vết rắn cắn, ong chích, bọ cạp cắn. Mỗi ngày làm 1 lần, kiên trì làm như vậy liên tục trong 1 tuần.
- Cách 2 – chữa ung độc sưng tấy cấp tính: Dùng từ 20g – 40g Bồ Anh đem sắc uống.
- Cách 3 – Chữa đinh nhọt, sưng độc phát sốt, lở loét ngoài da và đỏ mắt do phong hỏa: Dùng 20g Bồ ANh + 1,2g Cam Thảo + 12g Kim ngân hoa + 12g Dã Cúc Hoa, sắc uống.
- Cách 4 – Trị dị ứng, chữa tróc lở toàn thân ở trẻ em: Dùng 300g Sài Đất + 10g Bồ Anh + 6g Cam Thảo đất + 10g Cỏ Mần Trầu + 20g Kim ngân hoa + 4g Kinh giới + 10g Thương nhĩ tử + 2g Thổ phục linh. Đem tất cả nấu kỹ với nước cho đến khi còn 300ml nước cao lỏng. Cho trẻ uống mỗi lần từ 10ml – 30ml pha loãng với nước nóng để nguội, mỗi ngày uống 3 lần.
Bài thuốc chữa bệnh viêm ruột thừa chưa vỡ mủ:
Dùng 12g Bồ Anh + 20g Tử Hoa Địa Đinh + 12g Đơn Sâm + 12g Hoàng Cầm + 40g Mã xỉ hiện, đem sắc lấy nước uống.
Bài thuốc chữa viêm kết mạc cấp tính, mắt đỏ sưng đau:
Dùng 80 gam Bồ Anh + 7 trái Chi tử, đem sắc uống để chữa bệnh viêm kết mạc cấp tính và chữa khỏi mắt bị đỏ, sưng đau.
Bài thuốc chữa viêm đường tiểu, viêm bàng quang, tiêu hóa kém, căng đau dạ dày:
- Cách 1 – Dùng 40g Bồ Anh + 12g Sa nhân + 24g Quất bì, đem tán thành bột mịn, rồi pha với nước sạch uống từ 1g – 2g/ lần, mỗi ngày dùng 3 lần.
- Cách 2 – Trị chứng ăn uống khó tiêu: Dùng từ 10g – 15g lá Bồ Anh khô nấu với 600ml nước cho đến khi còn 200ml thì uống liên tục trong từ 3 ngày – 5 ngày, hoặc có thể kéo dài thời gian sử dụng hơn.
- Cách 3 – Trị đau dạ dày: Dùng 20g lá Bồ Anh khô + 15g Khôi tía khô + 10g Khổ sâm khô, đem nấu với 1 lít nước trong lửa nhỏ cho đến khi cạn còn 400ml thì lấy nước uống trong ngày. Sử dụng trong 10 ngày thì nghỉ 3 ngày, sau đó lặp lại cho đến khi khỏi bệnh.
Bài thuốc trị lẹo mắt, viêm mi mắt:
Dùng Bồ Anh + Kim Ngân Hoa + Cúc Hoa + Tang Diệp + Liên Kiều, mỗi vị bằng nhau, đem sắc lấy nước uống.
Bài thuốc trị viêm túi mật:
Công dụng lá Bồ Công Anh trị viêm túi mật: Dùng 30 gam lá Bồ Anh đã phơi khô hãm với nước uống hàng ngày như uống trà.
Bài thuốc hỗ trợ trong trị bệnh tiểu đường:
Dùng 35 gam nguyên cây Bồ Anh đã phơi khô trong mát để hãm nước uống thay trà Bồ Công Anh hàng ngày.
Bài thuốc hỗ trợ trong chữa bệnh ung thư:
- Cách 1 – Dùng 20g rễ Bồ Anh + 20g lá Bồ Anh + 40g Cây Xạ đen, đem sắc với 1 lít nước uống trong ngày.
- Cách 2 – Trị ung thư gan: Dùng 20g Bán chi liên + 20g Cây xạ đen + 20g Cây An Xoa + 20g Cây Bồ Anh + 40g Bạch hoa xà thiệt thảo. Đem tất cả sắc lấy nước uống.
Hướng dẫn cách dùng và liều dùng thông thường của Bồ Công Anh
Chúng ta có thể sử dụng Bồ Anh thường xuyên mỗi ngày để giúp tăng cường sức khỏe, ngừa bệnh và chữa bệnh hiệu quả.
Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách và đúng liều lượng để đảm bảo kết quả tốt nhất và không làm ảnh hưởng đến sức khỏe.
Cụ thể cách sử dụng cây Bồ Công Anh theo liều dùng an toàn như sau:
- Rễ cây Bồ Anh dùng từ 9g – 12g/ ngày (có thể dùng là trà).
- Lá tươi có thể dùng từ 20g – 40g/ ngày. Lá khô hoặc cành khô có thể dùng từ 10g – 15g/ ngày.
- Dùng giã nát để đắp các vết thương ngoài da, không kể liều lượng.
Các dạng bào chế thường dùng của Bồ Công Anh:
- Bồ Anh thường được dùng dưới dạng thuốc sắc, có thể cho thêm đường để dễ uống.
- Bào chế dạng thuốc viên nén.
- Dùng nước ép cây Bồ Anh tươi.
- Chiết xuất thành chất rắn.
Làm trà bằng rễ hoặc hoa Bồ Anh.
- Dùng làm rượu thuốc.
- Dùng cả cây tươi để nấu ăn, có thể xem vị thảo dược này là rau Bồ Công Anh.
- Có thể dùng lá, hoa để làm salad, nấu canh, xào, luộc,…. để ăn. Khi nấu chín lên sẽ giúp giảm được vị đắng của thảo dược này.
- Kết hợp với rau ngò để làm nước sốt giúp tăng hương vị cho món ăn. Đồng thời giúp diệt virus, hỗ trợ giải độc cho cơ thể.
Bồ Công Anh có độc không? Có tác dụng phụ gì khi sử dụng?
Bồ Anh là dược phẩm an toàn, không có độc, tuy nhiên nó có thể gây ra một số tác dụng phụ như: buồn nôn, chán ăn, sỏi mật, viêm túi mật, phản ứng mẫn cảm, viêm da tiếp xúc.
Địa chỉ cung cấp sản phẩm từ Bồ Công Anh chất lượng
Khi sử dụng Bồ Công Anh thì với những người khác nhau sẽ có liều dùng khác nhau phù hợp theo độ tuổi cũng như tình trạng sức khỏe. Vậy nên khi sử dụng dược phẩm này bạn nên chọn nơi đảm bảo uy tín để mua và nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc để có được liều dùng thích hợp.
Nếu bạn đang muốn mua thành phẩm chữa bệnh từ cây thuốc Bồ Công Anh thì có thể tham khảo nhà thuốc Apharma – Nơi cung cấp các dược phẩm thiên nhiên, an toàn, chất lượng đảm bảo uy tín hàng đầu trên thị trường hiện nay. Đồng thời Apharma cũng là nhà thuốc online được nhiều người tin tưởng lựa chọn để mua thuốc khi không có thời gian ra ngoài. Bởi vì, khách hàng mua thuốc tại Apharma được cung cấp dịch vụ hỗ trợ khách hàng một cách chi tiết và tận tình.
Đồng thời, Công ty cp dược phẩm Apharma cũng luôn có những chương trình ưu đãi hấp dẫn dành cho khách hàng. Vậy nên bạn đừng bỏ lỡ cơ hội mua thuốc tiện lợi và tiết kiệm tại đây nhé!
Pingback: Tổng hợp 8 Xẻ lẹo mắt, có thể giúp ích cho bạn – Vuakinhmat