Rau Om là món gia vị quen thuộc trong bữa cơm của người Việt nhưng cũng là dược liệu với những công dụng hiệu quả trong chữa sỏi thận, tiểu đường, v.v. Nhưng liệu bạn đã biết phương pháp sử dụng rau om đúng cách? Hãy cùng nhà thuốc Apharma tìm hiểu tất tần tật từ A đến Z công dụng, cách dùng của loại thảo dược này nhé.
Rau om là dược liệu gì?
- Rau om còn được gọi với nhiều cái tên khác như Rau ngổ, Rau ôm, Ngò ôm, Ngò om, Ngổ hương, Mò om, Rau ngổ điếc, Ngổ ôm, Thạch long vĩ.
- Rau om là thực vật thuộc họ Scrophulariaceae (Hoa mõm chó) với tên khoa học là Limnophila aromatica.
Mô tả cây dược liệu Rau om
Đặc điểm nhận biết Rau om
Rau om là cây thân thảo, mọc bò trên đất, thường dài từ 20 đến 30cm và có mùi thơm.
- Thân rau giòn, rỗng ở trong và có một lớp lông mịn bao phủ ở ngoài thân.
- Lá đơn nhỏ, có màu xanh, mọc đối xứng nhau qua thân, không có cuống lá. Mặt lá nhẵn có mép lá hình răng cưa.
- Hoa rau om mọc ở ngay tại vị trí nách lá, màu tím nhạt ở đầu và trắng ở phần dưới, hoa 5 cánh có nhụy hoa vàng.
- Quả rau om ngắn, có nang nhẵn với bướu và nếp nhân xếp dọc theo quả.
Khu vực sinh trưởng và phân bố của Rau om
Rau om là loài cây ưa thời tiết nóng và ưa nước, thường mọc nổi trên mặt nước của các vùng đầm lầy, ruộng nước, v.v. Nhưng rau vẫn được trồng nhiều trên cạn trong điều kiện được tưới nhiều nước. Ở nước ta, rau om có ở hầu hết các vùng và là gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn.
Bộ phận dùng làm dược liệu có tác dụng tốt nhất của Rau om
Toàn thân rau om có thể dùng làm dược liệu.
Phương pháp thu hái, sơ chế và bảo quản Rau om
- Cách thu hái – sơ chế: Để làm thuốc, người ta sẽ thu hái toàn cây rồi đem về rửa sạch, loại bỏ hết bùn đất, Sau đó dùng tươi hoặc đem đi phơi khô rồi dùng dần.
- Cách bảo quản dược liệu: Dược liệu sau khi được sơ chế, phơi khô sẽ được bảo quản trong túi kín hoặc hũ đóng chắt miệng, ở những nơi khô thoáng để ngăn không bị bụi bẩn hay ẩm mốc.
Thời hạn sử dụng kể từ khi sơ chế
Dược liệu sau khi sơ chế nếu ở dạng tươi thì nên dùng ngay hoặc cho vào ngăn mát tủ lạnh dùng trong 2 – 3 ngày. Còn với dạng khô, nếu được bảo quản tốt có thể sử dụng trong vài tháng thậm chí là cả năm.
Mùa thu hoạch Rau om trong năm
Rau om là loại rau thu hoạch quanh năm, nhưng thời điểm cây phát triển mạnh nhất vẫn là vào mùa hè. Loại cây tốt nhất để làm dược liệu là cây mọc hoang hoặc cây đã trồng được hơn 1 năm.
Thành phần dược liệu có trong Rau om có gì?
Cây rau ôm có chứa rất nhiều thành phần hóa học tốt cho sức khỏe. Các thành phần nổi bật trong thảo dược này phải kể đến tinh dầu, flavonoid, cumarin, protid, vitamin B – C, v.v.
Phương pháp bào chế và sử dụng Rau om
- Sử dụng làm gia vị trong các món ăn bổ dưỡng hoặc ăn sống.
- Dùng cây tươi, giã nát hoặc xay nhuyễn rồi lấy nước uống.
- Sắc dược liệu khô để uống.
- Giã nát rồi đắp trực tiếp lên các vị trí ngoài da.
Vị thuốc của Rau om
Tính chất – Mùi vị
Cây rau ôm sở hữu mùi thơm đặc trưng, vị đắng nhẹ, tính mát.
Liều lượng sử dụng an toàn
Mỗi ngày chỉ nên dùng 10 đến 20g dược liệu khô hoặc tươi để sắc thuốc uống. Với các cách thức sử dụng khác thì liều lượng dược liệu sẽ thay đổi theo bài thuốc và tính trạng bệnh.
Độc tính khi dùng quá liều
Chỉ nên sử dụng lượng vừa phải, không nên dùng quá nhiều hoặc quá lạm dụng. Trong quá trình sử dụng rau om có thể xảy ra một số tác dụng phụ mà bạn cần đặc biệt lưu ý như mẩn đỏ, kích ứng da, sưng môi, sưng lưỡng, khó thở, v.v.
Công dụng, lợi ích cho sức khỏe con người của thảo dược Rau om
Trong các bài thuốc Đông y, Rau om có tác dụng như thanh nhiệt, giải độc cho cơ thể, kháng viêm, giảm đau, tiêu sưng, lợi tiểu, điều trị bệnh sỏi thận, viêm khớp, trị huyết trắng ở phụ nữ, trị tiểu đường, v.v.
Còn trong y học hiện đại, loại thảo dược này cũng đã được ghi nhận nhiều tác dụng tích cực đối với sức khỏe:
- Kháng khuẩn, kháng viêm, hỗ trợ điều trị viêm khớp, viêm gan, nhiễm trùng da hiệu quả nhờ vào nhóm hoạt chất coumarin và flavonoid có trong rau om.
- Cải thiện chức năng thận, giúp lợi tiểu, hỗ trợ điều trị sỏi thận hiệu quả.
- Phòng ngừa và ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư trên các thí nghiệm với hoạt chất nevadensin được chiết xuất từ rau om.
- Tăng cường chức năng của hệ tiêu hóa, giải độc.
Kiêng kỵ và bí quyết sử dụng Rau om hiệu quả
Để sử dụng Rau om đạt hiệu quả, nhà thuốc online Apharma khuyên bạn cần lưu ý một số điều sau đây:
- Sơ chế và rửa dược liệu thật kỹ trước khi sử dụng, vì rau om thường mọc ở vùng đầm lầy, ruộng nước, ao hồ nên sẽ dễ bị dính bùn, có nhiều ký sinh trùng. Bạn nên ngâm rau om trong nước muối loãng hoặc nước ấm 45 độ C.
- Nên thận trọng khi sử dụng rau om để chữa bệnh cho trẻ em hoặc không dùng cho phụ nữ có thai vì có nguy cơ gây sảy thai do trong rau om có chứa chất giãn cơ phủ tạng.
- Hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn có ý định sử dụng các bài thuốc từ rau om khi đang trong quá trình điều trị bằng các loại thuốc khác để tránh tương tác thuốc.
- Cần phân biệt rõ rau om và rau ngổ trâu để chọn đúng dược liệu, không bị nhầm lẫn.
Các bài thuốc dân gian quý từ cây thảo dược Rau om
Bài thuốc chữa sỏi thận từ rau om
Chuẩn bị nguyên liệu: 1kg rau om, 1 trái dừa
Cách thực hiện: Rửa sạch kỹ rau om rồi xay nhuyễn và chắt lấy nước cốt. Sau đó hòa chung rau om với nước dừa để uống và chia làm 3 lần uống trong ngày. Thực hiện cách này liên tục trong 7 ngày.
Bài thuốc lợi tiểu, trị tiểu khó, tiểu rắt
Chuẩn bị nguyên liệu: 30g rau om tươi, 300ml nước
Cách thực hiện: Rửa sạch rau om bằng nước muối rồi giã nát. Sau đó cho thêm 300ml nước sôi nguội vào khuấy đều và chắt nước cốt để uống. Khi uống có thể cho thêm một chút đường.
Bài thuốc chữa chứng huyết trắng của phụ nữ từ rau om
Chuẩn bị nguyên liệu: 500g rau om
Cách thực hiện: Đem rau om đi xay nhuyễn rồi chắt lấy nước uống cách ngày (2 ngày uống 1 lần)
Bài thuốc chữa đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu
Chuẩn bị nguyên liệu: rau om tươi và mộc hương nam theo tỷ lệ 1:1
Cách thực hiện: Đem nguyên liệu sắc với 1 lít nước cho đến khi còn 250ml. Rồi chia thành 2 phần và uống vào buổi sáng và tối.
Bài thuốc điều trị cảm lạnh
Chuẩn bị nguyên liệu: 15g rau om
Cách thực hiện: Rửa sạch và sắc lên lấy nước, chia làm 3 lần và uống trong ngày.
Bài thuốc giúp nhanh làm liền vết thương ngoài da
Chuẩn bị nguyên liệu: một vài cây rau om tươi, một ít muối và nước.
Cách thực hiện: Rửa sạch rau om với nước muối rồi đem giã nát và đắp trực tiếp lên vết thương mỗi ngày 2 lần.
Bí quyết sử dụng thảo dược hiệu quả nhất kèm chế độ vận động phù hợp tốt cho sức khỏe
Bất kỳ là thuốc Đông y hay Tây y thì chỉ điều trị bệnh bằng thuốc thôi là chưa đủ. Người bệnh cần phải có chế độ sinh hoạt lành mạnh, điều độ mới có thể cải thiện được sức khỏe cũng như phát huy được tối đa hiệu quả của thuốc đối với quá trình điều trị. Và vận động đều đặn hàng ngày là điều không thể thiếu được. Chỉ cần 30 phút mỗi ngày cùng với các bài tập đơn giản như chạy bộ, đi bộ, tập thở, nhảy dây, v.v. cũng sẽ giúp cho sức khỏe của bạn tốt lên rất nhiều.
Khi nào nên dùng thảo dược Rau om và sử dụng bao lâu?
Người bình thường sử dụng thảo dược Rau om có ảnh hưởng gì không?
Là loại rau lành tính, an toàn và cũng được sử dụng như gia vị trong nhiều món ăn trong bữa cơm của người Việt, người bình thường có thể dùng rau om mà không bị ảnh hưởng đến sức khỏe. Chỉ cần lưu ý cách sử dụng, chế biến rau om đúng cách để tránh ngộ độc hoặc nhiễm giun sán, ký sinh trùng.
Tuy nhiên, cần tuyệt đối cẩn trọng khi dùng cho các đối tượng như bà bầu hay trẻ em dưới 12 tháng tuổi.
Lựa chọn Rau om chất lượng tốt như thế nào? Mua ở đâu?
Ngoài việc nắm được cách sử dụng rau om đúng để đạt được hiệu quả tối đa thì chọn mua rau om ở đâu chất lượng cũng là điều bạn cần phải chú ý. Chúng ta có thể dễ dàng tìm mua rau om ở các chợ dân sinh hoặc gian hàng rau củ ở các siêu thị. Nhưng hãy chọn mua rau ở những hàng quen, rau nhập có nguồn gốc, xuất xứ. Ngoài ra, khi sử dụng rau om cần phải phân biệt với rau ngổ trâu mọc hoang ở các vùng ngập nước để tránh sử dụng sai dược liệu.
Bài viết trên đây của Apharma đã cung cấp cho các bạn thông tin các công dụng dược lý của Rau om. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm kiến thức về các loại thảo dược khác trên website của nhà thuốc trực tuyến Apharma.
