Lá khôi tía

Lá khôi tía là loại thảo dược gì? Có tác dụng cụ thể với sức khỏe con người ra sao? Mọi điều bạn cần nắm rõ để sử dụng lá cây một cách an toàn nhất?

Là một loại dược liệu khá phổ biến ở nước ta nói riêng và các nước châu Á nói chung, chắc hẳn không ai trong số chúng ta là còn quá xa lạ với lá khôi tía. Ngoài những công dụng cụ thể trong y tế, loại cây này còn khá nhiều những lợi ích khác với con người mà không thực sự được biết đến quá rộng rãi.

Vậy, cây khôi tía có những tác dụng cụ thể như nào? Có đáng để dùng cho bạn không? Mọi câu trả lời sẽ được đưa ra ở bài viết dưới đây.

Giới thiệu sơ lược về lá khôi tía

Tùy từng địa phương mà sẽ có những tên gọi khác nhau được đặt cho loại cây này. Cụ thể như:

• Tên thường được gọi: Cây khôi nhung, cây đơn tướng quân, cây khôi, cây xăng sê,…
• Danh pháp khoa học: Ardisia sylvestris Pitard.

Theo những nghiên cứu đã được đưa ra, cây thuốc được xếp vào họ Myrsinaceae (đơn Nem).

Mô tả chi tiết cây lá khôi tía

1. Đặc điểm sinh học của cây

• Cây có kích thước tương đối nhỏ, thân phát triển theo chiều thẳng đứng. Chiều cao tối đa khi trưởng thành cũng chỉ từ 1.5m đến 2m. Phía bên trong của thân cây rỗng xốp, không có nhiều cành.
• Phần lá khôi tía mọc so le, tập trung nhiều ở ngọn. Trên mép lá không có răng cưa. Kích thước khá lớn dài 40cm, rộng 10cm. Mặt trên phần lá sở hữu phần gân nổi lên, màu sắc ở phiến lá gồm màu xanh hoặc tím.
• Hoa của cây mọc thành cụm, kích thước khá nhỏ. Chùm hoa chỉ dài từ 10cm đến 15cm. Quả mọng nước và có màu đỏ đậm khi đã chín.
• Mùa hoa thường từ tháng 5 cho đến tháng 7. Sau mùa hoa sẽ là mùa quả kéo dài đến hết tháng 9.

2. Bộ phận tốt nhất của cây lá khôi tía để làm thuốc

Thông thường những bài thuốc dân gian sẽ tận dụng ngọn, cành và lá của cây để làm nguyên liệu.

3. Khu vực phân bố của lá khôi tía

Cây xuất hiện ở nhiều vùng trên thế giới. Về nước ta, cây xuất hiện nhiều tại những tỉnh thành như Quảng Ninh, Lào Cai, Vĩnh Phúc, Thanh Hóa, Ninh Bình, Đà Nẵng, Huế, Quảng Trị,…

4. Phương pháp thu hái và sơ chế của lá khôi tía

Khi đến thời gian thu hoạch, người nông dân chỉ cần tiến hành nhổ toàn bộ cây lên. Sau đó, loại bỏ rễ và đất cát thừa. Lấy lá, cành và ngọn thu được đem phơi nắng cho thật mềm rồi ủ trong bóng râm.

Khi đã thu được thành phẩm từ cây, bảo quản chúng ở nơi khô ráo, thoáng mát để đảm bảo thời gian sử dụng là lâu nhất.

5. Thời gian thích hợp để thu hoạch của cây lá khôi tía

Thông thường thời điểm này sẽ rời vào mùa hè, khi thời tiết đã chuyển nóng.

6. Thành phần dược liệu có trong lá khôi tía

Loại lá thuốc này chứa nhiều chất hóa học có lợi cho cơ thể người. Có thể kể đến một vài chất như: Tanin, glycosid,…

Phương pháp bào chế và sử dụng của lá khôi tía

Cách thức bào chế sẽ phụ thuộc vào loại bệnh mà bạn muốn điều trị. Bạn có thể lựa chọn việc sao hay dùng tươi đều có thể được. Theo đó, cách sử dụng cũng linh hoạt ở cách dùng bên trong hoặc bên ngoài.

Vị thuốc và tác dụng của lá khôi tía

1. Tính chất và mùi vị

Tính lạnh và vị chua.

Cây có tính hàn và vị hơi chua

2. Quy kinh

Tỳ và Vị.

3. Tác dụng dược lý của lá khôi tía

• Làm giảm nhu động của ruột, giảm lượng axit trong dạ dày.
• Làm giảm sự co bóp lên tim.
• Làm giảm chứng ợ hơi, đau đớn thượng vị, rối loạn tiêu hóa,…

4. Liều lượng sử dụng an toàn trong khuyến nghị

Con số này có thể thay đổi tùy theo cách thức cũng như căn bệnh bạn muốn điều trị. Tuy nhiên, thông thường chỉ từ 40 gram đến 80 gram.

5. Độc tính khi sử dụng quá liều lượng

Chưa có những ghi nhận về vấn đề này.

Công dụng lá khôi tía với sức khỏe của con người

• Tác dụng: Bình can, giảm can khí uất, tiêu độc, chống dị ứng và tiêu khuẩn rất mạnh và giảm các triệu chứng dị ứng.
• Chủ trị: Viêm họng, đau loét dạ dày, ghẻ lở, nổi mề đay mẩn ngứa, thấp khớp và dị ứng.

Kiêng kỵ và lưu ý khi sử dụng của cây khôi tía

Mặc dù được xem như một loại cây an toàn với người dùng nhưng để đảm bảo không xảy ra bất kỳ biến chứng nào, bạn hãy tham khảo kỹ lời khuyên của y bác sĩ trước khi dùng. Ngoài ra bạn còn cần phải biết phân biệt được 2 giống cây khôi tía và khôi trắng vì công dụng là không tương đồng.

Một số bài thuốc dân gian có chứa thành phần chính là cây lá khôi tía

1. Điều trị chứng bệnh viêm loét dạ dày gây ợ chua, ợ nóng

• Cần có: 16 gram cây khổ sâm, 8 gram uất kim, 8 gram cây hương phụ, 8 gram cây hậu phác, 20 gram lá cây khôi tía, 20 gram cây bồ công anh và cuối cùng là 16 gram cây cam thảo nam.
• Cách tiến hành: Rửa sạch tất cả nguyên liệu đã chuẩn bị, đem sắc với một lượng nước vừa đủ. Mỗi ngày dùng 1 thang, dùng đến khi nào đã khỏi bệnh thì dừng.

2. Điều trị chứng đau bụng cả khi no hoặc đói

• Cần có: 20 gram mỗi loại thảo quyết minh và mẫu lệ, lá khôi tía 25 gram và 15 gram ô tặc cốt.
• Cách tiến hành: Đem tất cả nguyên liệu đã có đem rửa sạch với nước. Sau đó sao cháy khô, tán thành bột thật mịn. Mỗi ngày dùng từ 3 đến 4 liều, mỗi liều chỉ 1 muỗng cà phê.

3. Điều trị chứng mẩn ngứa và nổi đỏ ngoài da

• Vị thuốc 1: Chuẩn bị 100 gram mỗi loại lá khôi tía và tầm phỏng. Lấy các nguyên liệu đã có sắc với nước, có thể dùng để tắm hoặc uống đều được.
• Vị thuốc 2: 10 gram lá cây khôi tía. Đem tán bột mịn hoặc băm nhỏ nếu lá tươi. Sắc với một lượng nước 400ml, đun lửa nhỏ đến khi nào còn 100ml. Chia đều thành 2 lần uống mỗi ngày.
• Vị thuốc 3: Cần có một lượng 12 gram mỗi loại lá khôi tía, ké đầu ngựa, kim ngân hoa và lá mã đề. Ngoài ra còn cần 25 gram đơn đỏ. Lấy tất cả nguyên liệu đem đi đun với nước. Nước thu được chia đều thành 3 lần uống mỗi ngày. Lưu ý uống trước khi ăn bữa.

4. Điều trị chứng viêm nhiễm hệ hô hấp

• Cần có: 100 gram lá cây khôi tía, mật ong và bột nếp một lượng tương đương.
• Cách tiến hành: Tán hoặc băm nhỏ lá cây đã chuẩn bị. Sau đó, đun với một lít nước. Gạn bỏ bã và đun đến khi nào được một hỗn hợp đặc quánh. Trộn hỗn hợp đó với mật ong và bột, nặn thành viên. Ngậm liên tục trong 3 đến 4 ngày, mỗi ngày 2 viên.

Khi nào thì nên sử dụng cây dược liệu và mua ở đâu thì uy tín

Bạn có thể sử dụng cây vào bất cứ lúc nào, tuy nhiên để an toàn bạn chỉ nên dùng khi đã có lời khuyên của bác sĩ cũng như thực sự có bệnh. Tình trạng sử dụng tràn lan có thể dẫn tới rất nhiều hậu quả đáng tiếc như ngộ độc, dị ứng hoặc thậm chí là tử vong.

Ngoài ra, chất lượng của cây dược liệu cũng ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả cũng như độ an toàn khi sử dụng nó. Để đảm bảo, bạn hãy chọn mua ở những địa chỉ uy tín như Apharma. Tại đây, công ty cổ phần dược phẩm Apharma sẽ cung cấp tận tay bạn mọi loại thuốc từ đông y cho tới tây y với mức giá và chất lượng tốt nhất. Hãy đến với Apharma ngay ngày hôm nay nhé.

Trên đây là toàn bộ những điều bạn cần biết về lá khôi tía. Tuy vậy, nó chỉ mang tính chất tham khảo và truyền miệng trong dân gian, để đảm bảo an toàn hãy thăm khám bác sĩ trước khi dùng. Chúc bạn dồi dào sức khỏe!