Trong kho tàng các cây thuốc nam đa dạng của nước ta, không có ít cây dược liệu quen thuộc được sử dụng làm thuốc. Trong kho tàng đó, có cây Hàm ếch là loại khá phổ biến thường được tìm thấy ở ven suối ở rừng, đồng ruộng, có giá trị dược dụng rất cao dùng để điều trị đau nhức xương khớp gối hiệu quả. Hãy cùng nhà thuốc Apharma tìm hiểu kĩ hơn về tác dụng làm thuốc của cây hàm ếch ở bài viết bên dưới nhé!
1. Giới thiệu về cây Hàm ếch
Cây Hàm ếch có tên khoa học Saururus chinensis, thuộc họ Lá giấp (Saururaceae). Ngoài ra trong dân gian, Hàm ếch còn có tên gọi khác như Tam bạch thảo, Trầu nước, Đường biên ngẫu…Trong các sách Đông y có ghi, có thể sử dụng toàn cây hàm ếch làm thuốc.
2. Đặc điểm cây Hàm ếch
2.1 Đặc điểm hình thái
Trong tự nhiên, cây Hàm ếch là một loại cây thân thảo, sống nhiều năm. Đây là loại cây thân nhỡ có chiều cao trung bình từ 30 – 80cm. Thân cây có phân đốt và gờ xung quanh. Lá hàm ếch mọc so le nhau, có cuống dài khoảng 3 – 6cm. Phiến lá hình trứng, gốc hình tim hoặc hình tròn, đầu nhọn. Mặt lá rộng 4 – 5cm và dài tầm 8 – 12cm, có 5 gân trên mặt lá
Khi cây hàm ếch thường nở, sẽ có 2 – 3 lá màu trắng mọc kèm theo. Hoa hàm ếch có màu trắng, nhỏ.
Quả cây là quả nang, bên trong chứa hạt có hình trứng. Mùa ra hoa của cây hàm ếch vào tháng 4 – 8 và mùa quả là vào tháng 8 – 9 hằng năm.
2.2 Khu vực sinh trưởng
Cây hàm ếch phát triển tốt ở những nơi ẩm ướt và có nhiều ánh nắng mặt trời như ven bờ suối, ruộng trũng,…và tập trung phát triển nhiều nhất ở các tỉnh thành miền Bắc
2.3 Bộ phận dùng làm thuốc
Theo các thầy thuốc Đông y, cả cây Hàm ếch đều được dùng làm thuốc trị các bệnh xương khớp hiệu quả
2.4 Phương pháp thu hái, sơ chế và bảo quản
Cây hàm ếch có thể được thu hái quanh năm, tuy nhiên để đạt chất lượng tốt nhất là vào mùa hè – thu.
Sau khi thu hoạch, đem toàn bộ hàm ếch đã chọn lựa đi rửa sạch với nước nhiều lần với để loại bỏ bụi bẩn, đất cát và tạp chất. Sau khi sơ chế xong có thể sử dụng ngay ở dạng tươi. Nếu muốn dùng ở dạng khô thì tiến hành thái các bộ phận thành từng đoạn nhỏ rồi đem phơi nắng cho khô.
Dược liệu hàm ếch khô sau khi chế biến nên bảo quản ở trong bao bì kín và cất trữ ở nơi thoáng mát.
2.5 Thời gian sử dụng sau khi sơ chế
Sau khi sơ chế, bảo quản ở nơi khô ráo, sản phẩm từ cây hàm ếch có thể bảo quản lâu dài trong 3- 6 tháng. Tránh sử dụng khi sản phẩm có dấu hiệu lạ, dấu hiệu mốc,..hay hết hạn sử dụng khi trên sản phẩm.
2.6 Cách phân biệt thành phẩm tốt
Vì cây hàm ếch khá phổ biến, nên Nhà thuốc Apharma đưa ra một số phương pháp để nhận biết thành phẩm đạt chất lượng như sau:
- Dược liệu không được có mùi mốc, không có nấm, không ẩm.
- Lá phải to và không bị sâu hay hư hại
3. Thành phần hóa học của cây Hàm ếch
Cây hàm ếch có chứa hàm lượng tinh dầu rất cao, hoạt chất chủ yếu là
- myristicin
- methyl – n – nonyl ketone
Ngoài ra, trong cây này còn có nhiều thành phần khác hàm lượng nhỏ, như:
- Avicularin;
- Hyperoside;
- Quercetin;
- Rutin.
4. Phương pháp bào chế và sử dụng dược liệu hàm ếch
Dược liệu hàm ếch sau khi đã sơ chế, có thể sử dụng trực tiếp bằng vò nhỏ để đắp lên khu vực đau hay dùng sắc, hãm lấy nước uống.
Với các dược liệu khô, ta có thể kết hợp với các vị thuốc khác trong điều trị các bệnh xương khớp.
5. Vị thuốc dược liệu Hàm ếch
5.1 Tính vị, quy kinh
Theo các thầy thuốc đông y, vị thuốc hàm ếch có vị ngọt, cay, tính hàn.
5.2 Liều lượng sử dụng an toàn
Dược liệu Hàm ếch nếu dùng đường uống chỉ nên sử dụng từ 15 – 30g/ ngày. Với từng bài thuốc, liều lượng các vị thuốc sẽ thay đổi nên tham khảo ý kiến của Thầy thuốc của bạn để sử dụng hiệu quả và an toàn nhất.
5.3 Độc tính khi sử dụng quá liều
Hiện tại, trên thực tế chưa có trường hợp nào bị ngộ độc khi sử dụng vị thuốc hàm ếch để chữa bệnh và chưa có một nghiên cứu khoa học nào nói rõ độc tính khi sử dụng quá liều. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ vị thuốc nào cũng nên tham khảo ý kiến của Bác sĩ.
6. Công dụng và lợi ích có lợi của dược liệu Hàm ếch
6.1 Theo y học cổ truyền
Các sách Đông y đã đề cập đến vị thuốc hàm ếch có các công dụng sau:
- Tiêu thũng
- Lợi niệu
- Thanh nhiệt, giải độc
Dược liệu được chủ trị trong các bệnh:
- Viêm thận phù thũng
Chính tác dụng lợi tiểu tốt của dược liệu hàm ếch giúp giảm nhanh hiện tượng phù các chi trong bệnh lý viêm thận phù thũng
- Thấp khớp tạng khớp
Hàm ếch làm xoa dịu các cơn đau do viêm thấp khớp gây ra, giảm sưng, giảm đau và giúp vận động dễ hơn
- Chàm viêm mủ da, mụn nhọt
Các hiện tượng viêm da xuất hiện là do tình trạng nhiệt nóng cơ thể. Với tác dụng thanh nhiệt, giải độc sẽ giúp trị các tình trạng viêm da, mụn nhọt, chàm lở loét
- Viêm mạch bạch huyết
Bệnh viêm mạch bạch huyết có biểu hiện là sự sưng, nóng, đau ở vùng bạch huyết. Vị thuốc hàm ếch với hàm lượng tinh dầu có tính kháng viêm cao sẽ giúp hỗ trợ làm giảm tình trạng viêm và điều trị viêm bạch huyết
- Rắn cắn
Hàm ếch có tác dụng giải độc tốt, giúp điều trị nhanh các trường hợp bị rắn cắn
6.2 Theo y học hiện đại
Các nghiên cứu khoa học cho thấy, dung dịch chàm ếch 50% sẽ có tác dụng ức chế vi khuẩn thương hàn và vi khuẩn nhóm Staphylococcus, điều trị các bệnh tiêu chảy và nhiễm khuẩn
7. Các điều cần lưu ý và bí quyết sử dụng dược liệu Hàm ếch hiệu quả
Hàm ếch là loại dược liệu quen thuộc với rất nhiều công dụng, tác dụng quý trong chữa bệnh. Tuy nhiên, nên chú ý sử dụng dược liệu hàm ếch đúng cách, đặc biệt chú ý đến các điều sau:
- Không sử dụng cho đối tượng dị ứng với bất kỳ nào thành phần của dược liệu
- Với các nhóm đối tượng đặc biệt như phụ nữ có thai, trẻ nhỏ hay phụ nữ đang cho con bú nên chú ý khi sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ
8. Các bài thuốc dân gian quý từ cây Hàm ếch
8.1 Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp
- Nguyên liệu: 30gam hàm ếch
- Hướng dẫn cách làm: Rửa sạch toàn bộ dược liệu hàm ếch, sau đó đem đun cùng với 500ml nước. Đun đến khi còn 250ml thì chắt lọc lấy phần nước để uống thay cho nước trà.
- Liều dùng: Uống hằng ngày
8.2 Bài thuốc chữa mụn nhọt sưng đỏ
- Nguyên liệu: Lá hàm ếch tươi.
- Hướng dẫn cách làm: Rửa sạch lá hàm ếch tươi bằng nước muối pha loãng rồi dùng chày giã nhỏ. Rửa sạch vùng da bị mụn nhọt sưng đỏ rồi đắp lá hàm ếch lên, sau đó dùng băng gạc buộc cố định lại và để yên khoảng 2 giờ.
- Liều dùng: 3 lần/ngày và liên tục trong 3 ngày.
8.4 Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh sỏi bàng quang
- Nguyên liệu: 20 gam cây hàm ếch; bòng bong, dây tơ hồng xanh, cỏ tháp bút và kim tiền thảo mỗi vị 15 gam.
- Hướng dẫn cách làm:rửa sạch toàn bộ nguyên liệu với nhiều lần nước rồi cho vào nồi cùng với 750ml nước. Đun trên bếp cho đến khi cô đặc lại còn khoảng 500ml. Chắt lọc lấy phần nước và dùng thay cho nước trà.
- Liều dùng: 15 ngày.
8.3 Bài thuốc hỗ trợ điều trị khí hư bạch đới
- Nguyên liệu: 60 gam cây hàm ếch và 70 gam thịt lợn nạc băm nhỏ.
- Hướng dẫn cách làm: Đem hai nguyên liệu nấu thành canh để dùng. Nên dùng khi còn nóng.
- Liều dùng: Dùng cách ngày ăn một lần và liên tục trong 10 lần.
9. Chế độ sống và vận động phù hợp với bệnh nhân bị đau nhức xương khớp
Các bệnh nhân mắc bệnh đau nhức xương khớp, đang dùng thảo dược Hàm ếch để điều trị, bên cạnh dùng thuốc cần phải chú ý chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng điều độ để tình trạng bệnh nhanh cải thiện
- Trong chế độ dinh dưỡng, người bệnh nên ăn nhiều các loại thực phẩm như: Trái cây và rau xanh chứa nhiều chất khoáng và vitamin, Thực phẩm chứa axit béo Omega-3, sữa và ngũ cốc, sẽ làm giảm tình trạng sưng, viêm, giảm độ oxy hóa xương làm xương chắc khỏe
- rèn luyện các môn thể dục thể thao phù hợp: như chạy bộ nhẹ nhàng, tập yoga,…
10. Thảo dược Hàm ếch được dùng khi nào và nên mua ở đâu?
Dược liệu hàm ếch là dược liệu quý có tác dụng chữa đau nhức xương khớp hiệu quả.Với các giá trị dược dụng trong y học, Người bệnh có thể tham khảo, tuy nhiên trước khi sử dụng bất kỳ bài thuốc nào, luôn phải hỏi ý kiến, thăm khám và lắng nghe ý kiến từ Bác sĩ, thầy thuốc để đảm bảo an toàn trong sử dụng.
Để mua được vị thuốc hàm ếch chất lượng tốt, người mua nên chọn những nhà thuốc lớn hay địa chỉ có uy tín để đảm bảo chất lượng và nguồn gốc, sản phẩm có bao bì ghi chú rõ ràng nhà sản xuất, nguồn gốc,..
Trên đây là những chia sẻ của nhà thuốc Apharma về hàm ếch, dược liệu có tác dụng hiệu tốt trong trị các bệnh về đau nhức xương khớp, Apharma hy vọng những thông tin trên sẽ hỗ trợ cho các bạn.
Nhà thuốc Apharma thuộc công ty cp dược phẩm Apharma sẽ là người bạn đồng hành mang đến những sản phẩm chất lượng, giá cả hợp lý nhất. Nhà thuốc online Apharma luôn hân hạnh phục vụ.