Mùa hè với thời tiết nóng nực, người Việt thường lấy hạt é ra ngâm và ăn cùng sương sáo để mang lại cảm giác thanh mát, dễ chịu. Nhưng đa phần mọi người chỉ biết rằng hạt é ăn mát, tốt cho cơ thể mà bỏ qua các bộ phận khác. Bản thân cây hạt é cũng là “dược liệu quý” giúp chữa nhiều bệnh trong y học cổ truyền. Cùng Apharma đi tìm hiểu các thông tin về cây hạt é trong bài viết sau.
Cây hạt é là cây gì?
Cây hạt é hay còn được gọi là cây é, thật ra đây chỉ là tên gọi ghép của đa phần người Việt Nam đặt tên cho loại cây mà hạt é được khai thác từ cây đó. Tên chính xác của cây hạt é gồm nhiều tên như húng trắng, trà tiên, é trắng, húng lông, tiến thực, húng quế lông.
Cây hạt é cũng là phân loài từ cây húng quế, cây được biết đến rộng rãi ở Việt Nam là nhờ vào hạt é. Hạt é thường được dùng để nấu chè, nước mát. Cành, lá và thân cây thường được dùng để bào chế các loại thuốc dân gian.
Hạt é nở lớn khi ngâm nước vì do lớp vỏ ngoài cùng hút nước và phồng lên. Nguyên nhân chính do chất mucilage có trong lớp biểu bì của hạt é, khi tiếp xúc với nước quá lâu lớp biểu bì chứa mucilage trương lên dần và vỡ ra hòa tan chung với nước. Chất nhầy bọc quanh hạt é là chất xơ tan được và có tính hàn giúp thanh nhiệt cơ thể.
Đặc điểm, hình dáng cây hạt é
- Cây hạt é thân vuông, màu xanh lục nhạt cùng lông thưa. Chiều cao trung bình từ 50cm – 100cm.
- Lá cây hạt é đầu nhọn, 2 bên cánh ngoài lá có khía răng, lá mọc đơn lẻ từng chiếc đối chéo nhau. Trong lá có chứa tinh dầu khi vò nát sẽ có mùi hương tựa như sả
- Hạt é hình bầu dục, hạt nhỏ và nhẫn cùng bề ngoài màu đen giống hạt vừng. Khi ngâm vào nước hạt sẽ trương phồng lên và tiết ra chất nhầy bao quanh, đây là chất xơ tan được và có tính hàn giúp thanh nhiệt cơ thể.
- Hoa cây hạt é có thân màu trắng cùng ít lông thưa, do điểm đặc trưng này nên cây mới có tên gọi là húng quế lông và húng lông
Thành phần dinh dưỡng có trong hạt é
Cây hạt é còn có chứa dưỡng chất chống oxy hóa và nhiều khoáng chất khác có lợi cho cơ thể. Trong 100g hạt é và lá é (rau é) gồm có:
- 61g Calo
- 7g chất xơ
- 135µg Vitamin A
- 0,145µg Vitamin B
- 0,023µg Vitamin B1
- 1,130 mg Omega 3
- 0,4mg Vitamin E
- 12mg Vitamin C
- 180mg Canxi
- Vi lượng khoáng chất khác: Vitamin K, kẽm, mangan, sắt, Kali, Natri, photpho, Magiê, …
Đặc biệt: Tính chất hóa học có trong thân và cành của cây hạt é thường được dùng để bào chế thuốc trong y học cổ truyền vì mang lại đa dạng tính dược lý tốt. Chất nhầy trong hạt é còn chứa cả tinh dầu tươi cùng tính hàn giúp thanh nhiệt, tốt cho dạ dày và đường ruột.
Hạt é có tác dụng gì? 7 công dụng của hạt é đối với sức khỏe
- Giàu chất xơ, tốt cho đường ruột: chỉ với 1 thìa canh hạt é đã cung cấp đến 7g chất xơ tương đương với 25% chất xơ cần thiết cho mỗi ngày. Chất xơ giúp dạ dày nhuận tràng, dễ tiêu và nhanh hấp thụ các chất dinh dưỡng.
- Tốt cho xương khớp: tiêu thụ hạt é còn giúp cung cấp 1 lượng canxi cần thiết cho cơ thể giúp củng cố xương, cho xương luôn chắc khỏe.
- Hỗ trợ giảm cân: Chất xơ có trong hạt này còn giúp kiềm chế và trì hoãn cơn đói hiệu quả hơn vì lúc đó nồng độ hormone sẽ được đẩy lên cao, tạo cảm giác dễ no.
- Tốt cho người bệnh tiểu đường: đây cũng là loại hạt giúp ích rất nhiều cho người mắc phải chứng bệnh tiểu đường. Theo nghiên cứu đã được thử nghiệm trên người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, khi dùng 10g hạt é sau các bữa ăn đã giúp giảm lượng đường trong máu đến 17%.
- Tốt cho mắt: Omega 3 có trong hạt é là dưỡng chất rất quan trọng mang lại nhiều lợi ích cho mắt. tiêu thụ hạt é giúp phòng chống các bệnh như quáng gà và thoái hóa điểm vàng.
- Thanh lọc cơ thể: chất nhầy bên ngoài hạt é có tính hàn giúp thanh nhiệt cơ thể, chữa rôm sảy, lợi cổ họng, thông tiện, giải nhiệt, mụn nhọt, chảy máu cam, đi cầu ra máu, …
- Dưỡng da khỏe mạnh, tự nhiên: Trong hạt é chứa nhiều dưỡng chất có đặc tính chống oxy hóa cao giúp trung hòa các gốc tự do (nguyên nhân chính dẫn đến lão hóa). Ngoài ra, các khoáng chất tự nhiên có trong hạt é còn giúp dưỡng da sâu từ bên trong, giúp da luôn chắc khỏe.
Cách sử dụng hạt é
Hạt é trước khi dùng nên ngâm với nước ấm khoảng 15 phút, nước ấm giúp cả hạt phồng lên hoàn toàn ăn ngon hơn và dễ tiêu thụ. Khi ngâm nước ấm hạt é cũng nở ra gấp 2,5 đến 3 lần so với ban đầu.
Cách nấu nước hạt é thanh lọc cơ thể
- 1/3 muốn đường
- 500ml nước ấm
- 1 muỗng mật ong
- 3 thìa cafe hạt é
Cách làm: cho đường vào 500ml nước ấm, ngâm hạt é chung với hỗn hợp đường trong 15 phút, sau đó cho 1 muỗng mật ong vào. Khuấy đều và dùng chung với đá sẽ ngon hơn.
Cách kết hợp hạt é cùng với các món khác
Ngoài cách pha nước hạt é thanh lọc cơ thể, chúng ta cũng có thể dùng kết hợp hạt é với 1 số món khác như chè sương sáo hạt é, sữa chua, nước ép trái cây, nước detox, …
Cách làm: chỉ ngâm hạt é với nước ấm để trong 15 phút, ngâm đợt nào sử dụng hết đợt đó, tiến hành cho vào kết hợp với các món khác mà không lo ảnh hưởng đến mùi vị.
Cách sử dụng cây hạt é (é trắng)
1. Chữa ăn không tiêu, đau bụng
Đem 20g cành lá é đi phơi khô, xắt nhỏ, cho vào bình nước ấm, hãm như hãm chè và uống trong ngày.
2. Chữa đau đầu, sốt, cảm cúm
Dùng 20g lá é tươi, có thể phối trộn thêm các loại lá thơm khác để tăng tính hiệu quả của dược liệu như hương nhu, lá chanh, cúc tần,… cho vào chung 1 nồi nước, đun sôi và dùng để xông người cho ra mồ hôi..
3. Chữa viêm nướu
Dùng 30gr lá é tươi rửa sạch, dùng chày dầm nhuyễn cùng với lớp vỏ lụa ở mặt trong vỏ cây sổ. Dùng để ngậm 3 lần trong ngày và pha cùng nước để súc miệng.
4. Giảm stress
Dùng chè khô cùng lá é phơi khô dùng như trà thường. Chỉ cần trộn đều lá chè và lá é khô, tiến hành đổ nước sôi vào hãm trà và thưởng thức.
Hạt é kỵ với gì? Lưu ý khi dùng hạt é
Hạt é có tình hàn giúp thanh lọc cơ thể và lành tính nên có thể dùng chung với tất cả các món khác như nước ép trái cây, trái cây tô, chè, yogurt, … Nhưng vẫn có một vài trường hợp cần lưu ý khi sử dụng hạt é.
- Không nên sử dụng hạt é chưa qua ngâm nước, vì tính hút nước mạnh khi tiêu thụ sẽ gây ra tắc ruột.
- Phụ nữ đang mang thai trong giai đoạn 3 tháng đầu không nên sử dụng hạt é vì có tính hàn thanh mát dễ gây sảy thai.
Câu hỏi liên quan đến cây hạt é
Hạt é để được bao lâu?
Hạt é là loại hạt khô nên cần tránh xa các khu vực có độ ẩm cao, vì đây là điều kiện tốt để nấm mốc sinh sôi trên các loại hạt khô. Nên bảo quản hạt é ở nơi khô thoáng, đựng trong hũ thủy tinh hoặc túi zip có thể để đến 4 – 5 năm.
Nên mua hạt é ở đâu?
Apharma liên kết với các nhà vườn cung cấp sản phẩm organic cam kết sản phẩm sạch không dùng chất bảo quản, sản phẩm mới liên tục, không cung cấp hàng cũ và hàng tồn kho đến người tiêu dùng.
Tổng kết
Những thông tin trên Apharma mong rằng người đọc đã hiểu hơn nhiều về cây hạt é, tác dụng của hạt é và cách sử dụng hạt é hiệu quả. Với những thông tin được chia sẻ, hy vọng mọi người có thể tìm đến những giải pháp công hiệu hơn cho sức khỏe và điều trị bệnh. Hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc tây để bảo vệ hệ thống miễn dịch, phòng bệnh và duy trì sức khỏe tốt.
